Prawo do świadczeń po złożeniu wniosku

Postępowanie w sprawie świadczeń z ZUS, poza nielicznymi wyjątkami, wszczynane jest wyłącznie na wniosek osoby zainteresowanej. Ponadto należności o charakterze emerytalno-rentowym przyznawane są nie wcześniej niż od miesiąca wystąpienia o te świadczenia.

Istotny wniosek

Za sprawą art. 116 ust. 1 ustawy emerytalnej, postępowanie w sprawach świadczeń emerytalno-rentowych wszczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego, chyba że ustawa ta stanowi inaczej.

Wniosek może być zgłoszony w organie rentowym bezpośrednio lub za pośrednictwem płatnika składek. Przy czym ubezpieczeni urodzeni po dniu 31 grudnia 1948 r., do których nie stosuje się art. 46-47, art. 50, art. 50a oraz art. 50e ustawy emerytalnej, dotyczących emerytur ustalanych według dotychczasowych zasad - a więc osoby, którym emerytura zostanie ustalona na nowych zasadach, określonych m.in. w art. 184 ustawy emerytalnej, zgłaszają wnioski o emeryturę bezpośrednio w organie rentowym.

Wniosek stanowi żądanie przyznania świadczenia zgłoszone:

• na piśmie lub 
   
• ustnie do protokołu w organie rentowym, albo 
   
• w formie dokumentu elektronicznego, za pomocą środków komunikacji elektronicznej przez elektroniczną skrzynkę podawczą ZUS (na PUE ZUS).

Wniosek może zgłosić sam zainteresowany albo osoba przez niego upoważniona, jak również pełnomocnik zainteresowanego.

Pozostałe dokumenty

Samo wystąpienie o świadczenie to z reguły zbyt mało. Do wniosku w sprawie przyznania świadczeń powinny być bowiem dołączone dowody uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokości, chyba że (co dotyczy większości omawianych świadczeń):

• konto ubezpieczonego zawiera dane pozwalające na ustalenie prawa i wysokości świadczenia, 
   
• zostały złożone w organie rentowym dla celów ustalenia kapitału początkowego albo prawa lub wysokości świadczeń na podstawie ustawy emerytalnej lub odrębnych przepisów.

Data zgłoszenia wniosku

Świadczenia emerytalno-rentowe, w świetle art. 129 ust. 1 ustawy emerytalnej, wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tego świadczenia, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym:

• zgłoszono wniosek lub 
   
• wydano decyzję z urzędu.

Nie ma tu możliwości wypłaty świadczenia za okres wsteczny.

Za datę zgłoszenia wniosku natomiast uważa się odpowiednio datę:

• złożenia wniosku o świadczenia w konkretnym dniu potwierdzoną przez pracownika przyjmującego ten wniosek, 
   
• nadania wniosku za pośrednictwem przedsiębiorcy uprawnionego do wykonywania działalności pocztowej w obrocie krajowym lub zagranicznym, 
   
• sporządzenia wniosku przez płatnika składek.

Przy czym w przypadku, gdy pracodawca nie ma obowiązku kompletowania i sporządzania wniosku oraz przedkładania go we właściwym oddziale ZUS, a jednak to uczyni (organ rentowy dopuszcza taką możliwość), za datę zgłoszenia wniosku nie zostanie uznana data jego sporządzenia przez płatnika składek - będzie ona ustalona na ogólnych zasadach (patrz tabela).