vademecum kadrowego, składki ZUS, zasiłki, wynagrodzenia, urlopy, bhp
lupa
Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
A A A

Praca w niedziele i święta - Dodatek do Gazety Podatkowej nr 32 (1489) z dnia 19.04.2018

Ogólne zasady pracy w niedziele i święta

Niedziele i święta generalnie są dniami wolnymi od pracy (art. 1519 K.p.). Przez święto w rozumieniu art. 1519 K.p. należy rozumieć święta wymienione w ustawie o dniach wolnych od pracy (Dz. U. z 2015 r. poz. 90). Są to:

  • 1 stycznia - Nowy Rok,
     
  • 6 stycznia - Święto Trzech Króli,
     
  • pierwszy dzień Wielkiej Nocy,
     
  • drugi dzień Wielkiej Nocy,
     
  • 1 maja - Święto Państwowe,
     
  • 3 maja - Święto Narodowe Trzeciego Maja,
     
  • pierwszy dzień Zielonych Świątek,
     
  • dzień Bożego Ciała,
     
  • 15 sierpnia - Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny,
     
  • 1 listopada - Wszystkich Świętych,
     
  • 11 listopada - Narodowe Święto Niepodległości,
     
  • 25 grudnia - pierwszy dzień Bożego Narodzenia,
     
  • 26 grudnia - drugi dzień Bożego Narodzenia.

W powyższe dni oraz w niedziele pracownik, co do zasady, powinien mieć czas wolny. Prawo pracy przewiduje jednak wiele wyjątków od zakazu niedzielnej i świątecznej pracy. Dotyczą one określonych w art. 15110 K.p. rodzajów prac czy branż, w których praca w niedziele i święta jest dozwolona (patrz pkt 12 dodatku). Wykaz ten nie wymienia pracy w placówkach handlowych, niemniej praca w niedziele i święta w tych placówkach jest ograniczona na podstawie ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni.

Niedziela inna niż kalendarzowa

Cechą charakterystyczną definicji niedzieli i święta w rozumieniu prawa pracy jest to, że dla celów rozliczania czasu pracy nie musi się ona pokrywać z kalendarzem (z wyjątkiem pracy w handlu). Niedziela lub święto w rozumieniu Kodeksu pracy nie jest więc tożsama z kalendarzową niedzielą lub świętem, co wynika z odrębnych definicji pracy w niedziele i święta, przyjętych w tym Kodeksie.

Zgodnie z art. 1519 § 2 K.p. za pracę w niedziele i święta, dla celów rozliczania czasu pracy, ustawodawca uważa pracę wykonywaną między godz. 600 w niedzielę i święto, a godz. 600 w następnym dniu - chyba że pracodawca ustalił inne godziny. Taka definicja niedzieli i święta jest stosowana do ogółu pracowników, dla celów rozliczania ich czasu pracy - z wyjątkiem pracowników handlu.

W tym przypadku obowiązuje odrębna definicja pracy w niedziele i święta przyjęta przez ustawę o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni. Wynika z niej, że pracą w niedziele i święta jest praca w okresie 24 kolejnych godzin przypadających odpowiednio między godziną 2400 w sobotę a godziną 2400 w niedzielę i między godziną 2400 w dniu bezpośrednio poprzedzającym święto a godziną 2400 w święto. Niedziela lub święto w placówkach handlowych pokrywa się więc z kalendarzowym przedziałem czasowym tych dni.

Jak twierdzi Państwowa Inspekcja Pracy, definicja niedzieli lub święta wprowadzona przez ustawę o ograniczeniu handlu w niedziele lub święta (...) wyłącza ogólną definicję kodeksową (patrz str. 4 dodatku).

Niedziela na odpoczynek

W niedzielę pracownik generalne powinien korzystać z nieprzerwanego odpoczynku tygodniowego wynoszącego co najmniej 35 godzin (art. 133 K.p.). Krótszy odpoczynek tygodniowy, trwający nie mniej niż 24 godziny, dotyczy jedynie:

  • pracowników zarządzających,
     
  • prowadzenia akcji ratowniczej lub usuwania skutków awarii,
     
  • zmiany pory wykonywania pracy pracowników zmianowych.

W przypadkach dozwolonej pracy w niedzielę, odpoczynek tygodniowy może przypadać w innym dniu niż niedziela (art. 133 § 4 K.p.). Zgodnie z art. 15112 K.p. pracownik pracujący w niedzielę powinien korzystać co najmniej raz na 4 tygodnie z niedzieli wolnej od pracy. Nie dotyczy to jedynie pracownika zatrudnionego w systemie pracy weekendowej, czyli wykonującego pracę w piątki, soboty, niedziele i święta. W innych przypadkach, nieudzielenie pracownikowi przynajmniej co czwartej niedzieli wolnej od pracy stanowi naruszenie przepisów o czasie pracy.

Ustalając grafik dla pracownika świadczącego dozwoloną pracę w niedzielę, pracodawca musi mu zapewnić odpowiednią liczbę dni wolnych. W każdym systemie czasu pracy, przewidującym rozkład czasu pracy obejmujący pracę w niedziele i święta, liczba dni wolnych od pracy w okresie rozliczeniowym nie może być mniejsza niż suma niedziel, świąt oraz dni wolnych od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy (art. 147 K.p.).

Wolne za roboczą niedzielę lub święto

Pracę w niedziele lub święto, bez względu na to, czy została zaplanowana w grafiku pracownika czy też nie, należy zrekompensować innym dniem wolnym od pracy. W myśl art. 15111 § 1 K.p., pracownikowi wykonującemu pracę w niedziele i święta (w przypadku dozwolonej pracy w takich dniach), pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień wolny od pracy:

  • w razie pracy w niedzielę - w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli, a jeżeli nie jest to możliwe, do końca okresu rozliczeniowego,
     
  • w przypadku pracy w święto - w ciągu okresu rozliczeniowego.

Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie w powyższym terminie dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w niedzielę, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100% wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w tym dniu. Analogiczna zasada obowiązuje w przypadku nieudzielenia dnia wolnego za pracę w święto. Rekompensata w postaci dnia wolnego nie dotyczy pracowników zatrudnionych w tzw. weekendowym systemie czasu pracy, tj. wyłącznie w piątki, soboty, niedziele lub święta.

Praca w handlu na innych zasadach

Do 28 lutego 2018 r. praca w placówkach handlowych wykonywana w ramach stosunku pracy podlegała regulacjom art. 1519a K.p., który stanowił, że praca w święta w placówkach handlowych jest niedozwolona. Regułę tę stosowało się również wtedy, gdy święto przypadało w niedzielę, przy czym zgodnie z przywołanym przepisem praca w niedzielę w placówkach handlowych była dopuszczalna przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności.

Z dniem 1 marca 2018 r. weszła w życie ustawa o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni. Nowe przepisy wprowadziły generalny zakaz pracy w handlu w niedziele i święta oraz (od godz. 1400) w dzień poprzedzający pierwszy dzień Bożego Narodzenia i świąt Wielkiej Nocy. Od wspomnianego zakazu przewidziano jednak liczne wyjątki. Ponadto zgodnie z regulacjami przejściowymi, zakaz jest wprowadzany stopniowo. W 2018 r. wolne od zakazu są pierwsze i ostatnie niedziele miesiąca, chyba że przypada na nie święto, a ponadto kilka niedziel wskazanych w ustawie, które na stałe mają handlowy charakter.

Kiedy można pracować w niedzielę i święta?

Zgodnie z art. 15110 K.p. praca w niedziele i święta jest dopuszczalna m.in.:

  • w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
     
  • przy pracy zmianowej,
     
  • w transporcie i komunikacji,
     
  • przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób,
     
  • przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności, w szczególności w:
     
    • gastronomii,
       
    • zakładach hotelarskich,
       
    • jednostkach gospodarki komunalnej,
       
    • zakładach opieki zdrowotnej i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych,
       
    • zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku
       
  • w stosunku do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta.

Robocze niedziele i święta są dopuszczalne również u pracodawców, którzy do świadczenia usług wykorzystują środki komunikacji elektronicznej, a odbiorcami tych usług są firmy zagraniczne. Chodzi tu o takiego kontrahenta zagranicznego, u którego obowiązuje inny niż w Polsce terminarz świąt. Dopuszczalność pracy w niedziele i święta, które dla odbiorcy zagranicznego są dniami powszednimi, dotyczy jednak tylko stanowisk, na których:

  • podejmuje się bezpośrednio czynności w celu wykonania usługi z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną lub urządzeń telekomunikacyjnych,
     
  • wykonuje się pracę zapewniającą możliwość świadczenia usług, o których mowa wcześniej (np. prace serwisowe).

Do prac objętych omawianym wyłączeniem należą m.in. usługi świadczone przy pomocy programów komputerowych jak np. poczta elektroniczna czy w ramach tzw. call center. Jeżeli wykonywane są w święto (lub w niedzielę), pracownik ma prawo do rekompensaty na zasadach ogólnych.

 Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz,
wejdź do serwisu
www.Czas-Pracy.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

marzec 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
16
17
18
19
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
KODEKS PRACY, Prawo Pracy
UMOWA O PRACĘ - druk, przykład. Wypowiedzenie (rozwiązanie) umowy o pracę.
Wszystko o urlopach pracowniczych - wypoczynkowy, bezpłatny, macierzyński, szkoleniowy
Przydatne linki
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.