Rekompensata za pracę w niedziele i święta

Zasady rekompensowania pracy w niedziele i święta określa art. 151¹¹ K.p. Pracownikowi wykonującemu dozwoloną pracę w niedziele i święta (oprócz zatrudnionego w systemie pracy weekendowej) należy zapewnić inny dzień wolny od pracy. Powinien on otrzymać dzień wolny od pracy:

• w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli, a jeżeli nie jest to możliwe, do końca okresu rozliczeniowego - w przypadku pracy w niedzielę ,
   
• w ciągu okresu rozliczeniowego - w przypadku pracy w święto.

Jeżeli wykorzystanie w powyższym terminie dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w niedzielę nie jest możliwe, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100% wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w niedzielę. Również, jeśli nie jest możliwe wykorzystanie w okresie rozliczeniowym dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w święto, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w tej samej wysokości, za każdą godzinę pracy w święto. Za pracę w niedziele i święta (podobnie jak za pracę w dzień wolny od pracy z tytułu rozkładu czasu pracy w pięciodniowym tygodniu pracy) przysługuje pracownikowi cały dzień wolny od pracy, bez względu na liczbę godzin świadczonej pracy. Do pracy w święto przypadające w niedzielę należy stosować regulacje prawne dotyczące pracy w niedzielę.

Pracodawca, u którego jest dozwolona praca w niedziele i święta, powinien zapewnić pracownikom odpowiednią ilość dni wolnych od pracy w okresie rozliczeniowym. Liczba tych dni, według art. 147 K.p. nie może być mniejsza niż suma niedziel, świąt i dni wolnych od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, bez względu na system czasu pracy w jakim pracownicy są zatrudnieni.

Należy zauważyć, że nieudzielenie dnia wolnego za pozaplanową pracę w niedzielę lub święto powoduje zazwyczaj przekroczenie średniotygodniowej normy czasu pracy. Za każdą godzinę takiego przekroczenia w myśl art. 151¹ § 2 K.p. pracownikowi przysługuje 100% dodatek. W przypadku pracy w niedziele i święta niezrekompensowanej dniem wolnym istnieją więc dwie odrębne podstawy nabycia prawa do dodatków - za pracę w niedzielę lub święto i za przekroczenie normy średniotygodniowej. Są to dwa osobne dodatki. W tej kwestii trzeba jednak odnotować uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2006 r., sygn. akt II PZP 11/05, w której SN stwierdził, że we wskazanych okolicznościach pracownik powinien otrzymać tylko jeden dodatek. Potwierdził to Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 29 sierpnia 2008 r., sygn. akt I OSK 1281/07. Niemniej z opinii Głównego Inspektora Pracy wydanej w uzgodnieniu z Departamentem Prawnym GIP wynika, że za pracę w niedzielę (i święto) niezrekompensowaną innym dniem wolnym od pracy w danym okresie rozliczeniowym, pracownikowi przysługują dwa dodatki do wynagrodzenia - jeden z tytułu przekroczenia normy średniotygodniowej i drugi z uwagi na pracę w niedzielę niezrekompensowaną dniem wolnym.