Rozwiązanie umowy przez pracownicę przebywającą na urlopie wychowawczym

Pracownica przebywająca na urlopie wychowawczym, udzielonym do końca 2018 r., zamierza wypowiedzieć umowę. Czy może tego dokonać w trakcie urlopu, a jeżeli tak, to kiedy powinna złożyć wypowiedzenie, aby nie wystąpiła konieczność powrotu do pracy?

Pracownik może doręczyć wypowiedzenie w dowolnym czasie, a więc także podczas nieobecności w pracy. Może także wystąpić z ofertą rozwiązania stosunku pracy w drodze porozumienia stron wskazując datę, w której miałoby to nastąpić.

Stosownie do art. 41 K.p., pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Z kolei w myśl art. 186⁸ § 1-2 K.p., pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego - do dnia zakończenia tego urlopu, chyba że ogłosił upadłość bądź następuje jego likwidacja, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Powołane wyżej przepisy mają charakter ochronny, a adresatem zawartej w nich dyspozycji jest pracodawca. Nie ma zaś żadnych norm kodeksowych, które wprowadzałyby ograniczenia w tym przedmiocie względem pracownika. Oznacza to, że może on dokonać wypowiedzenia w dowolnym okresie, również w czasie nieobecności w pracy.

Oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie (art. 30 § 3 K.p.).

Oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę wywołuje skutki niezależnie od formy w jakiej zostało dokonane, a więc przez każde zachowanie, ujawniające wolę w sposób dostateczny, także ustnie, czy nawet w sposób dorozumiany. Jednak niezachowanie formy pisemnej powoduje, iż jest ono formalnie wadliwe (por. wyrok SN z dnia 5 maja 2016 r., sygn. akt II UK 280/15).

Jeżeli chodzi o okres wypowiedzenia, to w zakresie umów na czas określony i nieokreślony jest on uzależniony od zakładowego stażu pracy i wynosi:

• 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
   
• 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
   
• 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.

Okres wypowiedzenia umowy o pracę obejmujący tydzień lub miesiąc albo ich wielokrotność kończy się odpowiednio w sobotę lub w ostatnim dniu miesiąca (art. 30 § 2¹ K.p.). Licząc zatem wstecz, okres który ma się zakończyć 31 grudnia br., długość ustawową wynoszącą 3 miesiące osiągnie gdy rozpocznie się 1 października br., a 1 miesiąc - 1 grudnia br. W przypadku okresu dwutygodniowego w bieżącym roku kalendarzowym wypowiedzenie może zakończyć się najpóźniej 29 grudnia br., gdyż właśnie w tym dniu przypada ostatnia sobota tego roku, a zatem aby osiągnąć ustawową długość musi rozpocząć bieg w niedzielę 16 grudnia br.

Osiągnięcie tych terminów wymaga złożenia wypowiedzenia (dostarczenia w sposób zapewniający zapoznanie się adresata z jego treścią) najpóźniej w przeddzień ustalonych okresów. Może to też nastąpić z wyprzedzeniem, wówczas cały okres od dostarczenia oświadczenia uznaje się za okres wypowiedzenia. Takie wnioski przedstawiło Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, w piśmie udostępnionym naszemu Wydawnictwu dnia 7 września 2015 r., argumentując, że: "(...) obecnie dominuje pogląd, w myśl którego rozpoczęcie biegu okresu wypowiedzenia następuje od daty złożenia przez stronę (...) drugiej stronie stosunku pracy oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy o pracę. (...) w tym zakresie - poprzez art. 300 K.p. - znajduje odpowiednio zastosowanie przepis art. 61 Kodeksu cywilnego, co pozwala na przyjęcie, iż oświadczenie woli o wypowiedzeniu umowy o pracę uznaje się za skutecznie złożone drugiej stronie (adresatowi) z chwilą gdy dotarło do adresata w taki sposób, że miał on możliwość zapoznania się z jego treścią. (...)".

Pracownica, o której mowa w pytaniu, może też wystąpić z ofertą rozwiązania umowy w trybie porozumienia stron (art. 30 § 1 pkt 1 K.p.). Jest to dwustronna czynność prawna podjęta z inicjatywy co najmniej jednej z nich, uważana za najlepszą i najprostszą formę rozwiązania stosunku pracy, z zasady bezkonfliktową. Nie jest tu wymagana szczególna forma, ani termin, co oznacza, że jeżeli druga strona wyrazi zgodę, rozwiązanie umowy może nastąpić z dnia na dzień.