Składki ZUS za przedsiębiorców

Wzrost minimalnej płacy ma wpływ na wysokość opłacanych składek na ubezpieczenia społeczne dla nowych przedsiębiorców, którzy korzystają z preferencji wynikającej z art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zwanej ustawą systemową. Zgodnie z tym przepisem osoby prowadzące działalność na podstawie przepisów ustawy - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych mogą naliczać składki na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej podstawy wymiaru, nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Z preferencji tej mogą korzystać także osoby, które po dopełnieniu obowiązku uzyskania odpowiedniego wpisu, zgodnie z przepisami o działalności gospodarczej, wykonują w ramach tej działalności wolny zawód. Uprawnieni do niej są również wspólnicy spółek cywilnych. W związku z tym, że w 2019 r. minimalne wynagrodzenie w porównaniu z rokiem poprzednim wzrosło o 150 zł (w 2018 r. wynosiło 2.100 zł), automatycznie wzrosła też najniższa miesięczna podstawa wymiaru składek społecznych dla tych osób. W 2019 r. wynosi ona 675 zł, tj. 30% z kwoty 2.250 zł (w 2018 r. podstawa ta wynosiła 630 zł). Nowy przedsiębiorca nie może opłacać składek społecznych od podstawy wynoszącej 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia, jeżeli:

• prowadzi lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadził jakąkolwiek pozarolniczą działalność,
   
• wykonuje działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, u którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres obecnie wykonywanej działalności.

Pozostałe osoby prowadzące pozarolniczą działalność, m.in.:

• twórcy i artyści,
   
• wspólnik jednoosobowej spółki z o.o.,
   
• wspólnicy spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,

nie są uprawnione do opłacania składek społecznych od obniżonej podstawy wymiaru. Dla tych osób najniższą podstawę ich wymiaru stanowi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia rocznego limitu podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych.

W 2019 r. kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjmowanego do ustalenia rocznego limitu podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych wynosi 4.765 zł (Mon. Pol. z 2018 r. poz. 1185). Przedsiębiorcy opłacający składki na ubezpieczenia społeczne na ogólnych zasadach powinni je więc naliczać od kwoty nie niższej niż 2.859 zł (tj. 60% z kwoty 4.765 zł). Od tej samej kwoty przedsiębiorcy powinni naliczać i opłacać za siebie składkę na Fundusz Pracy oraz składkę na Fundusz Solidarnościowy (o ile oczywiście nie ukończyli odpowiedniego wieku). Podstawę wymiaru składki na oba te Fundusze stanowi bowiem ta sama kwota, od której przedsiębiorca nalicza za siebie składki emerytalno-rentowe.

Z kolei najniższą podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla osób prowadzących pozarolniczą działalność stanowi 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku. Obowiązuje ona wszystkie osoby prowadzące pozarolniczą działalność, czyli nie tylko przedsiębiorców opłacających składki do ZUS na ogólnych zasadach, ale również nowych przedsiębiorców korzystających z ulgi na start czy opłacających składki społeczne na preferencyjnych warunkach.

Aby ustalić dla tych osób wysokość najniższej miesięcznej podstawy wymiaru składki zdrowotnej obowiązującej w 2019 r., należy wziąć pod uwagę przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku w IV kwartale 2018 r. Wynagrodzenie to wyniosło 5.071,41 zł. Stąd najniższa miesięczna podstawa wymiaru składki zdrowotnej dla tych osób w 2019 r. wynosi 3.803,56 zł, a składka (9%) - 342,32  zł.