Kwota wolna od potrąceń niepełnoetatowca zatrudnionego przez część miesiąca

Pracownik świadczący pracę na część etatu w trakcie miesiąca rozwiązał stosunek pracy. Czy w związku z tym kwota wolna od potrąceń podlega ograniczeniu?

Wynagrodzenie za pracę podlega szczególnej ochronie prawnej, w tym przede wszystkim zakazowi dokonywania z niego potrąceń należności innych niż wymienione w art. 87 K.p., chyba że pracownik wyrazi na to zgodę na piśmie (tzw. potrącenia dobrowolne).

Kwota wolna jest równa:

• minimalnemu wynagrodzeniu za pracę przysługującemu pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniach składkowo-podatkowych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania - przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności niealimentacyjnych,
   
• 75% wymienionego wynagrodzenia - przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,
   
• 90% wymienionego wynagrodzenia - przy potrącaniu kar pieniężnych z odpowiedzialności porządkowej,
   
• 100% wymienionego wynagrodzenia - przy potrąceniach dobrowolnych na rzecz pracodawcy,
   
• 80% wymienionego wynagrodzenia - przy pozostałych potrąceniach dobrowolnych.

Jeżeli pracownik jest zatrudniony na część etatu, kwota wolna od potrąceń ulega zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy (art. 87¹ § 2 K.p.). Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy, także: "(...) przewidziany w art. 91 § 2 Kodeksu pracy zakaz swobodnego dysponowania przez pracownika częścią wynagrodzenia za pracę, dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy odnosi się do kwoty proporcjonalnej do wymiaru jego zatrudnienia. (...)" (por. pismo z 11 czerwca 2008 r., znak GPP-416-4560-327/08/PE).

Jeżeli chodzi o kolejność obliczeń przy ustalaniu kwoty wolnej pracownikowi niepełnoetatowemu, to najpierw ustala się minimalną stawkę wynagrodzenia proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, a następnie odlicza składki ZUS i zaliczkę na podatek dochodowy (obecnie także wpłaty na PPK, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania). Takie stanowisko zostało potwierdzone przez resort pracy w piśmie z dnia 7 stycznia 2014 r.

Kodeks pracy nie przewiduje podobnych regulacji w razie przepracowania części miesiąca. Ta okoliczność nie powoduje więc dalszego pomniejszania kwoty wolnej od potrąceń. Analogiczne stanowisko w sprawie prezentuje Departament Prawny Głównego Inspektoratu Pracy (por. pismo z 3 lipca 2008 r., znak GPP-306-4560-457/08/PE) uzasadniając, że przy potrącaniu należności z wynagrodzenia pracownika przewidziano mechanizm pomniejszania kwoty wolnej jedynie proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy pracownika. Tym samym brak jest podstaw do jej pomniejszenia z innych powodów.