Dokumentowanie udzielania kar porządkowych

Problematykę pracowniczej odpowiedzialności porządkowej regulują przepisy art. 108 i następne K.p. Za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy, pracodawca może stosować:

• karę upomnienia,
   
• karę nagany.

Za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy, pracodawca może również stosować karę pieniężną.

Wysokość kary pieniężnej za jedno przewinienie oraz za każdy dzień nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy została ustawowo ograniczona do jednodniowego wynagrodzenia pracownika. Łącznie kary pieniężne nie mogą przewyższać dziesiątej części wynagrodzenia przypadającego pracownikowi do wypłaty, po dokonaniu potrąceń, o których mowa w art. 87 § 1 pkt 1-3 K.p.

Kara może być zastosowana tylko po uprzednim wysłuchaniu pracownika. O zastosowanej karze pracodawca zawiadamia pracownika na piśmie, wskazując rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych i datę dopuszczenia się przez pracownika tego naruszenia oraz informując go o prawie zgłoszenia sprzeciwu i terminie jego wniesienia. Odpis zawiadomienia składa się do akt osobowych pracownika. Odmowa przyjęcia pisma, o którym pracownik wie, że zawiera informację o ukaraniu jest równoznaczna z zawiadomieniem o zastosowaniu kary porządkowej w rozumieniu art. 110 i 112 K.p. (por. wyrok SN z 29 czerwca 2000 r., sygn. akt I PKN 716/99, OSNP 2002/1/10).

W myśl art. 112 § 1 K.p., pracownik może wnieść sprzeciw w ciągu 7 dni od dnia zawiadomienia o ukaraniu.

O uwzględnieniu lub odrzuceniu sprzeciwu decyduje pracodawca po rozpatrzeniu stanowiska reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej, tj. organizacji, której pracownik jest członkiem albo do której zwrócił się z prośbą o reprezentowanie jego interesów. Pracodawca nie jest związany stanowiskiem związku zawodowego. Nieodrzucenie sprzeciwu w ciągu 14 dni od dnia wniesienia jest równoznaczne z jego uwzględnieniem.

Także w terminie 14 dni od zawiadomienia o odrzuceniu sprzeciwu, pracownik może wystąpić do sądu pracy o uchylenie kary porządkowej. Powództwo można wnieść dopiero po wyczerpaniu wewnętrznego trybu odwoławczego. Tak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 7 kwietnia 1999 r. (sygn. akt I PKN 644/98, OSNP 2000/11/419) wyjaśniając, że: "Wystąpienie pracownika do sądu z powództwem o uchylenie bezprawnie nałożonej kary porządkowej może nastąpić tylko po wyczerpaniu postępowania wewnątrzzakładowego, to jest po wniesieniu w terminie sprzeciwu do pracodawcy.".

Przykład zawiadomienia o zastosowaniu kary porządkowej

Karę uważa się za niebyłą, a odpis zawiadomienia o ukaraniu usuwa się z akt osobowych pracownika po roku nienagannej pracy.