Usługi dla zagranicznego pracodawcy

Działalność gospodarczą prowadzę od października 2019 r. Przed rozpoczęciem jej wykonywania byłem zatrudniony w Niemczech jako pracownik. Jako przedsiębiorca wykonuję usługi zlecone m.in. przez mojego byłego niemieckiego pracodawcę. W 2020 r. mój firmowy przychód nie przekroczy 120.000 zł. Nie spełniam warunków do opłacania składek społecznych od 30% kwoty minimalnej płacy. Czy wobec tego mógłbym od 1 stycznia 2021 r. opłacać za siebie składki społeczne w ramach małego ZUS?

Jeśli przez okres zatrudnienia u zagranicznego pracodawcy właściwym w zakresie ubezpieczeń społecznych nie było ustawodawstwo polskie, to Czytelnik mógłby od 1 stycznia 2021 r. opłacać za siebie składki na ubezpieczenia społeczne w ramach tzw. małego ZUS.

Oprócz limitu firmowego przychodu (120.000 zł) jednym z warunków korzystania przez przedsiębiorcę z opłacania składek społecznych w ramach małego ZUS jest niewykonywanie działalności na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres obecnie wykonywanej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Za byłego pracodawcę uważa się każdego pracodawcę, na rzecz którego praca była wykonywana przed dniem rozpoczęcia prowadzenia działalności, w tym także takiego, z którym przedsiębiorca nie rozwiązał stosunku pracy. Z kolei zwrot "wykonywały w ramach stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej" należy odnieść do czynności powierzonych przez pracodawcę i wykonywanych faktycznie przez pracownika na konkretnym stanowisku pracy.

Pojęcie "byłego pracodawcy" nie odnosi się jednak m.in. do podmiotu, na rzecz którego była świadczona praca w innym państwie członkowskim. Wobec tego podjęcie pracy najemnej na terytorium innego państwa członkowskiego UE nie pozbawia danej osoby prawa do zastosowania omawianej ulgi. Będzie tak pod warunkiem, że dana osoba przez okres swojego zatrudnienia podlegała innemu ustawodawstwu niż polskie. Takiej pracy nie uznaje się za wykonywaną na terenie Polski. W efekcie przedsiębiorca wykonujący w ramach działalności usługi na rzecz byłego, zagranicznego pracodawcy, może skorzystać z małego ZUS i opłacać składki społeczne od podstawy ustalonej w oparciu o dochód.

Oddział ZUS w Lublinie w interpretacji indywidualnej z dnia 5 maja 2017 r., znak WPI/200000/43/495/2017, wskazał, że za "byłego pracodawcę" nie uważa się m.in. takiego podmiotu, na rzecz którego była świadczona praca w innym niż Polska państwie członkowskim UE. Wprawdzie dotyczyła ona preferencyjnego opłacania składek społecznych od podstawy w wysokości 30% minimalnego wynagrodzenia, ale poprzez analogię można odnieść ją do małego ZUS.