Odzież robocza pracownika

Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze spełniające wymagania określone w Polskich Normach jeżeli:

• odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu bądź
• ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.

Odzież robocza to odzież przeznaczona do wykonywania prac, przy których występuje intensywne brudzenie, działają czynniki powodujące przyspieszone niszczenie odzieży lub wymagana jest specjalna czystość wytworzonego produktu. W zależności od warunków pracy pracodawca zapewnia zarówno odzież roboczą, jak i środki ochrony indywidualnej, wymagane ze względu na rodzaj pracy i związane z nią zagrożenia.

Kwestia wyposażenia pracowników w odzież i obuwie robocze oraz w środki ochrony indywidualnej i higieny osobistej powinna zostać określona w danym zakładzie pracy w układzie zbiorowym pracy, w regulaminie pracy albo zarządzeniem wewnętrznym.

Rodzaj odzieży i obuwia roboczego, przewidywane okresy ich użytkowania należy dostosować do warunków pracy, występujących na danym stanowisku pracy zagrożeń oraz związanych z nimi stopniem brudzenia i niszczenia odzieży i obuwia, a także wymagań technologicznych, sanitarnych, jak również bezpieczeństwa i higieny pracy.

Możliwość używania odzieży własnej nie dotyczy stanowisk, na których są wykonywane prace związane z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo prace powodujące intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi. Na tych stanowiskach pracownicy używają odzież i obuwie robocze dostarczone przez pracodawcę, spełniające wymogi określone w Polskich Normach. Odzież i obuwie robocze powinny posiadać właściwości ochronne i użytkowe. Pracownikom używającym własnej odzieży i obuwia roboczego przysługuje od pracodawcy ekwiwalent pieniężny w wysokości wynikającej z wyliczenia obejmującego aktualną cenę przysługującej odzieży i czasokres jej użytkowania.

Obowiązkiem pracodawcy jest pranie, konserwacja, odpylanie i odkażanie odzieży roboczej. W sytuacji gdy pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej, może zlecić te czynności pracownikom. Za pranie odzieży zarówno własnej, jak i tej przydzielonej przez pracodawcę przysługuje pracownikowi ekwiwalent pieniężny w wysokości poniesionych kosztów. Odzież i obuwie robocze, które uległy skażeniu środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie skażonymi powinny być przechowywane wyłącznie w miejscu do tego celu przeznaczonym, a powierzenie pracownikom ich prania i konserwacji jest niedopuszczalne.

Przepisy prawa pracy nie obligują pracodawców do dostarczania pracownikom odzieży roboczej fabrycznie nowej. Pracodawca może wydawać odzież używaną (z wyjątkiem bielizny i obuwia) po jej wyczyszczeniu i odkażeniu, jeśli tylko spełnia ona swoje funkcje ochronne i użytkowe.

Pracodawca zakłada i prowadzi odrębnie dla każdego pracownika kartę ewidencyjną przydziału odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej (także wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za używanie własnej odzieży i obuwia oraz za ich pranie i konserwację). Karta ta stanowi część tzw. dokumentacji prowadzonej w sprawach związanych ze stosunkiem pracy.

Uwaga! Przydzielona pracownikowi odzież i obuwie robocze stanowi własność pracodawcy. Pracownik odpowiada za powierzoną odzież, jak za mienie powierzone, zatem musi liczyć się z obowiązkiem zwrotu albo wyliczenia się. Ponosi tę odpowiedzialność w pełnej wysokości (art. 124 § 1 pkt 2 K.p.). W razie rozwiązania stosunku pracy, pracownik rozlicza się z pobranej odzieży i obuwia - o ile nie upłynął już okres ich używalności. Pracodawca jest obowiązany przyjąć używaną przez pracownika odzież roboczą.

Regulacje prawne:

• art. 104¹ pkt 1, art. 237 ⁷, art. 237^11a § 1 K.p.,
• rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 grudnia 2018 r. w sprawie dokumentacji pracowniczej (Dz. U. poz. 2369).