Potrącenie należności niealimentacyjnych z dwóch wypłat w miesiącu

W dniu 16 września 2021 r. pracownik samorządowy otrzyma nagrodę jubileuszową, a na koniec tego miesiąca wynagrodzenie za pracę. Jest on zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, a jego wynagrodzenie i inne świadczenia ze stosunku pracy zostały zajęte przez komornika na poczet należności niealimentacyjnych. Jaka jest kolejność potrącenia w podanej sytuacji?

Potrąceń z wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w sferze budżetowej dokonuje się w ten sam sposób, co pracowników pozabudżetowych. Stosuje się przy tym zasady dokonywania potrąceń określone w Kodeksie pracy.

Z wynagrodzenia za pracę - po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania - podlegają potrąceniu m.in. sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne. Tak wynika z art. 87 § 1 K.p. Potrącenia te są dokonywane jako drugie w kolejności po należnościach alimentacyjnych. W przypadku potrąceń niealimentacyjnych dokonuje się ich do wysokości połowy wynagrodzenia i obowiązuje pozostawienie pracownikowi kwoty wolnej od potrąceń. Kwota wolna przy tego rodzaju potrąceniach wynosi 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania (art. 87¹ § 1 pkt 1 K.p.). Ulega ona zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy pracownika tylko wtedy, gdy jest on zatrudniony na część etatu (art. 87¹ § 2 K.p.).

W razie wypłaty pracownikowi świadczeń pieniężnych w dwóch terminach w jednym miesiącu kalendarzowym potrąceń należy dokonywać dwukrotnie. Przy czym nagroda jubileuszowa, tak jak wynagrodzenie za pracę czy np. odprawa emerytalna, korzystają z takiej samej ochrony przed potrąceniami (por. wyrok SN z dnia 17 lutego 2004 r., sygn. akt I PK 217/03).

W kwestii dokonywania potrąceń przy wypłacie w jednym miesiącu kilku świadczeń z różnych tytułów (np. wynagrodzenia za pracę oraz nagrody jubileuszowej) zajmowano różne stanowiska. Obecnie jednak zarówno resort pracy, jak i GIP prezentują jednakowy pogląd na tę sprawę. Główny Inspektorat Pracy w piśmie z dnia 19 listopada 2012 r. (znak: GNP-364/306-072-43-1/12) uznał, że jeżeli w danym miesiącu następuje wypłata wynagrodzenia za pracę oraz trzynastki, to oba te świadczenia należy zsumować i od tak ustalonej kwoty dokonać potrącenia, stosując (jedną) kwotę wolną. Podobnie stwierdziło MPiPS w piśmie z dnia 16 maja 2013 r. Jak wskazał resort pracy: "(...) Zgodnie z art. 87 § 8 K.p. potrąceń należności z wynagrodzenia pracownika w miesiącu, w którym są wypłacane składniki wynagrodzenia za okresy dłuższe niż 1 miesiąc, dokonuje się od łącznej kwoty wynagrodzenia uwzględniającej te składniki wynagrodzenia. W takim przypadku ograniczenia w dokonywaniu potrąceń pod postacią granic i kwot wolnych od potrąceń mają zastosowanie do kwoty wynagrodzeń przypadających do wypłacenia w danym miesiącu. (...)".

W przypadku wypłaty w jednym miesiącu, ale w różnych terminach dwóch świadczeń pieniężnych stosuje się jedną kwotę wolną. Jednak w drugim terminie wypłaty uwzględnia się już dokonane potrącenia.