Regulamin wynagradzania

Regulacja problematyki wynagrodzenia za pracę oraz wypłacania innych świadczeń związanych z pracą jest dokonywana za pomocą źródeł prawa o różnej randze i zakresie zastosowania. Samo pojęcie "wynagrodzenie" nie jest zdefiniowane przepisami prawa pracy. W doktrynie przyjmuje się, że "wynagrodzenie za pracę" jest to obowiązkowe świadczenie pracodawcy ze stosunku pracy na rzecz pracownika, mające charakter roszczeniowy i stanowiące ekwiwalent za wykonaną pracę.

Według art. 77¹ K.p. warunki wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą ustalają układy zbiorowe pracy. W razie nieobjęcia pracowników zakładowym układem zbiorowym pracy ani ponadzakładowym układem zbiorowym pracodawca ma obowiązek ustalenia warunków wynagradzania za pracę w regulaminie wynagradzania, jeżeli:

• zatrudnia co najmniej 50 pracowników albo
• co najmniej 20 i mniej niż 50 pracowników, jeżeli zakładowa organizacja związkowa wystąpi z wnioskiem o jego ustalenie.

W celu określenia wynagrodzenia za pracę w regulaminie wynagradzania, należy ustalić wysokość oraz zasady przyznawania pracownikom stawek wynagrodzenia za pracę określonego rodzaju lub na określonym stanowisku, a także innych (dodatkowych) składników wynagrodzenia, jeśli zostały przewidziane z tytułu wykonania określonej pracy. W treści regulaminu powinny zostać określone szczegółowe warunki wynagradzania obowiązujące u danego pracodawcy, w tym postanowienia określające formy wynagradzania oraz jego składniki, ich wysokość, a także zasady wypłaty. Najczęściej w regulaminach umieszczone są postanowienia dotyczące wynagrodzenia zasadniczego (podstawowego) oraz składników uzupełniających takich jak: dodatki, premie i prowizje.

W omawianym akcie prawa zakładowego można ponadto uregulować zasady wypłacania pracownikom dodatków np. funkcyjnych, stażowych, za pracę nadliczbową, za warunki szkodliwe oraz składników wypłacanych w dłuższych odcinkach czasowych, jak np. premii kwartalnych albo nagród jubileuszowych. Tworząc regulamin można w nim ustalić jeszcze inne świadczenia związane z pracą oraz zasady ich przyznawania. Nie ma przeszkód, aby znalazły się w nim unormowania dotyczące terminu, miejsca, czasu i częstotliwości wypłaty wynagrodzeń, mimo że określa je również regulamin pracy.

Pracodawcy zatrudniający mniej niż 50 osób mogą warunki wynagradzania ustalać indywidualnie z poszczególnymi pracownikami w treści zawartych z nimi umów o pracę. Mogą też opracować i stosować regulamin wynagradzania. Dodajmy, że warunki wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników zatrudnionych w państwowych jednostkach sfery budżetowej, jeżeli nie są oni objęci układem zbiorowym pracy, określa w drodze rozporządzenia - w zakresie niezastrzeżonym w innych ustawach do właściwości innych organów - minister właściwy do spraw pracy na wniosek właściwego ministra.