Planowanie pracy w systemie weekendowym

Pracodawca prowadzi restaurację, w której zatrudnia pracowników na pełny etat i na część etatu. Jeden z pracowników, który wykonuje pracę na część etatu, złożył wniosek o stosowanie do niego systemu weekendowego. Jak należałoby zorganizować taką pracę?

System pracy weekendowej pozwala na wykonywanie pracy wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta. Tak wynika z art. 144 K.p. W tym systemie czasu pracy dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin. Natomiast okres rozliczeniowy nie może zasadniczo przekraczać 1 miesiąca. Przepis art. 129 § 2 K.p. umożliwia jednak, także w systemie weekendowym, przedłużenie okresu rozliczeniowego, nie więcej niż do 12 miesięcy, gdy jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technicznymi albo dotyczącymi organizacji pracy.

Zastosowanie systemu pracy weekendowej następuje na pisemny wniosek pracownika, na podstawie umowy o pracę (art. 150 § 6 K.p.).

Pracę w weekendy faktycznie stosuje się do pracowników zatrudnionych w ramach niepełnego etatu. Wynika to z faktu, że praca w piątki, soboty, niedziele i święta nawet w maksymalnym wymiarze dobowym, w większości okresów rozliczeniowych nie pozwala na wypracowanie pełnego wymiaru czasu pracy. Zatem, jeżeli pracownik zatrudniony na część etatu ma świadczyć pracę w systemie weekendowym, to oprócz wskazania tego rodzaju zatrudnienia w umowie o pracę, wymagane jest również określenie w niej limitu godzin pracy ponad określony w umowie wymiar czasu pracy pracownika, którego przekroczenie uprawnia pracownika do wynagrodzenia jak za pracę nadliczbową (art. 151 § 5 K.p.). Limit ten należy bowiem ustalać we wszystkich umowach o pracę nawiązywanych z pracownikami w niepełnym wymiarze czasu pracy.

Do pracowników zatrudnionych w systemie weekendowym nie stosuje się przepisu, zgodnie z którym pracownik pracujący w niedziele powinien korzystać co najmniej raz na 4 tygodnie z niedzieli wolnej od pracy (art. 151¹² K.p.). Regulacja ta swoim zakresem nie obejmuje bowiem pracowników zatrudnionych w weekendy. Ponadto w systemie pracy weekendowej pracodawca nie ma obowiązku udzielania takim pracownikom dnia wolnego w zamian za pracę w niedzielę.

Pracownikom zatrudnionym w systemie weekendowym pracodawca nie może zlecać pracy w nadgodzinach w innych dniach niż wynikające z przepisu art. 144 K.p. W kwestii tej wypowiedział się Główny Inspektorat Pracy w piśmie z dnia 17 listopada 2010 r., znak: GPP-459-4560-75-1/10/PE/RP w odniesieniu do pracownika, wobec którego stosowany jest tzw. weekendowo-świąteczny system czasu pracy. Zdaniem GIP pracodawca nie ma możliwości polecić takiemu pracownikowi pracy w godzinach nadliczbowych w innych dniach, niż wskazane w art. 144 K.p. Wyjątek od tej zasady może jedynie dotyczyć sytuacji szczególnych, takich jak np. ochrona życia, zdrowia ludzkiego czy mienia.