Obowiązkowe elementy umowy o pracę

Zgodnie z art. 29 § 1 K.p., umowa o pracę określa strony umowy, adres siedziby pracodawcy, a w przypadku pracodawcy będącego osobą fizyczną nieposiadającego siedziby - adres zamieszkania, a także rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w szczególności:

1) rodzaj pracy,

2) miejsce lub miejsca wykonywania pracy,

3) wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia,

4) wymiar czasu pracy,

5) dzień rozpoczęcia pracy,

6) w przypadku umowy o pracę na okres próbny:

a) czas jej trwania lub dzień jej zakończenia oraz, gdy strony tak uzgodnią, postanowienie o przedłużeniu umowy o czas urlopu, a także o czas innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli wystąpią takie nieobecności,

b) okres, na który strony mają zamiar zawrzeć umowę o pracę na czas określony w przypadku, o którym mowa w art. 25 § 2² K.p., a także postanowienie o wydłużeniu umowy w przypadku, o którym mowa w art. 25 § 2³ K.p.,

7) w przypadku umowy o pracę na czas określony - czas jej trwania lub dzień jej zakończenia.

W przypadku zawarcia umowy o pracę na czas określony w celu, o którym mowa w art. 25¹ § 4 pkt 1-3 K.p. (umowa na zastępstwo, o charakterze dorywczym lub sezonowym, na okres kadencji) lub w przypadku, o którym mowa w art. 25¹ § 4 pkt 4 K.p. (gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie), w umowie określa się ten cel lub okoliczności tego przypadku, przez zamieszczenie informacji o obiektywnych przyczynach uzasadniających zawarcie takiej umowy (art. 29 § 1¹ K.p.).

Strony stosunku pracy samodzielnie ustalają: dzień rozpoczęcia pracy, rodzaj pracy i miejsce lub miejsca jej wykonywania, warunki dotyczące czasu trwania umowy na okres próbny i okres trwania umowy terminowej, ale już przy określaniu wynagrodzenia nie mają pełnej autonomii. Wynagrodzenie musi być bowiem tak ustalone, aby odpowiadało m.in. rodzajowi pracy oraz uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy, z zastrzeżeniem kwoty gwarantowanej (nie niższej od minimalnego wynagrodzenia). Ponadto mogą one swobodnie określić wymiar czasu pracy (czy będzie to zatrudnienie w pełnym, czy w niepełnym wymiarze), ale nie mogą zawrzeć umowy o pracę przewidującej pracę ponad liczbę godzin wynikającą z wymiaru czasu pracy. Natomiast strony stosunku cywilnoprawnego mogą dowolnie kształtować jego treść, z tym że treść umowy nie może naruszać porządku prawnego (czyli obowiązujących przepisów) oraz zasad współżycia społecznego, z zastrzeżeniem minimalnej stawki godzinowej. Poza wymienionymi ograniczeniami strony mogą wprowadzać do umowy dowolne postanowienia. Kontrahenci powinni jednak tak ukształtować stosunek prawny, aby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego (art. 353¹ K.c.).

Umowę o pracę, co do zasady, zawiera się na piśmie, co wynika z art. 29 § 2 zd. 1 K.p. Zastosowanie tej formy jest rozwiązaniem najpewniejszym, które pozwala stronom w każdej chwili zweryfikować warunki łączącego je stosunku pracy. Nie jest to natomiast jedyna dopuszczalna forma. Pracodawca i pracownik mogą dokonać uzgodnień także w inny sposób, nawet ustnie, niemniej może to spowodować niepewność prawa stąd, aby zapewnić interes pracownika, ustawodawca nałożył na zatrudniającego dodatkowe obowiązki.

Jeżeli umowa o pracę nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej, pracodawca przed dopuszczeniem pracownika do pracy (o czym już była mowa wcześniej), potwierdza mu na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków. Może to uczynić odrębnym pismem zawierającym te same elementy co umowa o pracę. Potwierdzenie także należy sporządzić w dwóch egzemplarzach. Po podpisaniu przez strony, po jednym egzemplarzu powinni otrzymać pracownik i pracodawca. Egzemplarz pracodawcy należy przechowywać w aktach osobowych pracownika.

Uwaga! Niepotwierdzenie na piśmie zawartej umowy o pracę stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika i jest zagrożone karą grzywny (art. 281 § 1 pkt 2 K.p.).

Przykład umowy o pracę.

Przykład pisma potwierdzającego umowę o pracę.