Współpraca z byłym pracodawcą a preferencyjny ZUS

Od lutego do grudnia 2023 r. byłem zatrudniony w Niemczech jako pracownik. Obecnie wróciłem do Polski i od stycznia 2024 r. założyłem własną działalność gospodarczą. Jest to moja pierwsza działalność gospodarcza. W jej ramach wykonuję usługi zlecone m.in. przez mojego byłego niemieckiego pracodawcę. Czy taki stan rzeczy wyklucza moje prawo do opłacania przez okres dwóch lat składek na ubezpieczenia społeczne od 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia?

Jeżeli w okresie zatrudnienia u zagranicznego pracodawcy właściwym w zakresie ubezpieczeń społecznych nie było ustawodawstwo polskie, to Czytelnik z tytułu rozpoczętej działalności gospodarczej może opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od 30% kwoty minimalnej płacy.

Jednym z warunków korzystania przez przedsiębiorcę z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od 30% kwoty minimalnej płacy jest niewykonywanie działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy. Warunek ten trzeba spełniać przez cały 24-miesięczny okres korzystania z uprawnienia, a nie tylko w pierwszym dniu bądź w pierwszym roku prowadzenia działalności.

Pod pojęciem "byłego pracodawcy", o którym mowa w art. 18a ust. 2 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, należy rozumieć każdego pracodawcę, na rzecz którego praca była wykonywana dotychczas, tj. przed dniem rozpoczęcia prowadzenia działalności, w tym pracodawcę, z którym prowadzący działalność nie rozwiązał umowy o pracę.

Ponadto zakres wykonywanych czynności na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, na rzecz którego wykonywana jest działalność nie może pokrywać się z zakresem czynności wykonywanych w ramach stosunku pracy. Zwrot "wykonywały w ramach stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej" należy odnieść do czynności powierzonych przez pracodawcę i wykonywanych faktycznie przez pracownika na konkretnym stanowisku pracy.

Nie w każdym jednak przypadku wykonywanie usług na rzecz byłego pracodawcy pozbawia początkującego przedsiębiorcę prawa do zastosowania wspomnianej ulgi. Pojęcie "byłego pracodawcy" nie odnosi się bowiem m.in. do podmiotu, na rzecz którego była świadczona praca w innym państwie członkowskim. Wobec tego podjęcie pracy najemnej na terytorium innego państwa członkowskiego UE nie pozbawia danej osoby prawa do zastosowania omawianych ulg. Będzie tak, pod warunkiem że dana osoba przez okres swojego zatrudnienia podlegała innemu ustawodawstwu niż polskie. Takiej pracy nie uznaje się bowiem za wykonywaną na terenie Polski.

W rezultacie przedsiębiorca wykonujący w ramach działalności usługi na rzecz byłego, zagranicznego pracodawcy, może korzystać z ulgi w opłacie składek na ubezpieczenia społeczne. Może on zatem przez okres pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia prowadzenia swojej działalności opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia (patrz ramka).