Czas pracy i rozliczenia przy podnoszeniu kwalifikacji zawodowych

Przepisy o podnoszeniu kwalifikacji zawodowych nie wskazują, jak czas kształcenia wpływa na czas pracy. Dlatego też ukształtowały się dwa odmienne poglądy. Według pierwszego, do czasu pracy zalicza się tylko czas kształcenia pokrywający się z godzinami pracy, zgodnie z obowiązującym pracownika rozkładem czasu pracy (dalej zwany interpretacją 1). Drugie uwzględnia w nim również czas poza normalnymi godzinami pracy, jeżeli kształcenie jest niezbędne do wykonywania pracy lub podnosi kwalifikacje wymagane dla danego rodzaju pracy lub na zajmowanym przez pracownika stanowisku, dalej zwane interpretacją 2 (por. wyrok SN z 25 stycznia 2005 r., sygn. akt I PK 144/04, OSNP 2005/17/265).

Żadne z powyższych stanowisk nie ma mocy wiążącej, czyli pracodawca może wybrać jedną z powyższych interpretacji, a jego decyzję oceni ostatecznie sąd, jeżeli pracownik się do niego zwróci. Powinien wziąć przy tym pod uwagę, że dokonany wybór przekłada się na rozliczenie szkolenia w zakresie płacowym, przy czym, jak już informowaliśmy, pracodawca nie stosuje do podnoszenia kwalifikacji zawodowych art. 94¹³ K.p. To konsekwencja zasady, że wynagrodzenie przysługuje pracownikowi za wykonaną pracę, a za czas jej nieświadczenia, jeżeli przepisy prawa pracy tak stanowią (art. 80 K.p.). Podczas podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracownik faktycznie nie świadczy pracy, lecz gdy czas kształcenia przypada:

• wyłącznie na rozkładowe godziny pracy pracownika - pracodawca nie dokonuje przeliczenia należnego mu wynagrodzenia za miesiąc, w którym kształcenie miało miejsce, gdyż mieści się ono w nominalnym wymiarze czasu pracy (ustalonym zgodnie z art. 130 K.p.) pracownika,
• również na pozarozkładowe godziny pracy pracownika - pracodawca, który przyjął interpretację 1 nie traktuje czasu pozarozkładowego kształcenia jako czasu pracy i tym samym nie dokonuje dodatkowego rozliczenia, natomiast pracodawca stosujący interpretację 2, rozlicza te godziny, w zależności od rodzaju dnia ich występowania, zgodnie z regułami obowiązującymi odpowiednio dla pracy w godzinach nadliczbowych, dniu wolnym od pracy z tytułu pięciotygodniowego tygodnia pracy albo w niedzielę - patrz pkt 3 w dziale III. w dalszej części dodatku w zakresie rozliczania szkoleń zawodowych.

Uwaga! Podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracownika, nawet jeżeli odbywają się poza siedzibą pracodawcy lub stałym miejscem pracy, zasadniczo nie traktuje się jak podróży służbowej, o jakiej mowa w art. 77⁵ K.p. Jest to możliwe jedynie wtedy, gdy szkolenie trzeba traktować jako wykonywanie pracy, ponieważ jest realizowane w zakładzie pracy lub na stanowisku pracy i ma charakter praktyczny (por. wyrok SN z 25 stycznia 2005 r., sygn. akt I PK 144/04, OSNP 2005/17/265).