Postępowanie w przypadku chorób zawodowych

Postępowanie dotyczące uznania danego schorzenia za chorobę zawodową jest wieloetapowe i wielowątkowe. Obejmuje ono kolejno: etap zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej, etap rozpoznania i etap stwierdzenia choroby zawodowej z uwzględnieniem oceny narażenia zawodowego związanego z występowaniem w środowisku pracy czynników szkodliwych dla zdrowia, a także sposobem wykonywania pracy.

Podejrzenie choroby zawodowej to stan, w którym nastąpiło stwierdzenie objawów lub zmian patologicznych mogących mieć związek z czynnikiem szkodliwym występującym w środowisku pracy (na stanowisku pracy), bądź z istotą wykonywanej pracy (jej rodzajem). Podejrzenie choroby zawodowej podlega niezwłocznemu zgłoszeniu właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu oraz właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy. Obowiązek ten spoczywa na pracodawcy oraz lekarzu zatrudnionym w jednostce orzeczniczej (art. 235 § 1 i 2 K.p.). Ponadto takiego zgłoszenia może dokonać również sam pracownik lub były pracownik, który podejrzewa, że występujące u niego objawy mogą wskazywać na taką chorobę, przy czym pracownik aktualnie zatrudniony dokonuje zgłoszenia za pośrednictwem lekarza profilaktyka (art. 235 § 2² K.p.). W każdym przypadku podejrzenia choroby zawodowej lekarz lub lekarz dentysta, który podczas wykonywania zawodu powziął takie podejrzenie u pacjenta - kieruje go na badania w celu wydania orzeczenia o rozpoznaniu choroby zawodowej albo o braku podstaw do jej rozpoznania (art. 235 § 2¹ K.p.).

Uwaga! W przypadku niedopełnienia obowiązku zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej przez pracodawcę, zgodnie z art. 283 § 2 pkt 6 K.p., podlega on odpowiedzialności za wykroczenia przeciwko prawom pracownika, co może skutkować grzywną w wysokości od 1.000 zł do 30.000 zł. W przypadku niedopełniania obowiązku przez lekarza - musi on liczyć się z możliwością pociągnięcia go (na wniosek pracownika), do odpowiedzialności zawodowej.

Sposób dokonywania zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej jest uzależniony nie tylko od faktu, kto zgłasza takie podejrzenie, ale także od statusu zawodowego samego pracownika. Wzór zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej został określony w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób (Dz. U. z 2024 r. poz. 1542).

Na podstawie zebranego materiału dowodowego, a w szczególności danych zawartych w orzeczeniu lekarskim w sprawie choroby zawodowej oraz oceny narażenia zawodowego pracownika lub byłego pracownika, właściwy państwowy inspektor sanitarny wydaje decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej albo decyzję o braku podstaw do jej stwierdzenia.