Świadczenia chorobowe dla ucznia zawodu

Pracownik młodociany w trakcie nauki zawodu/przyuczenia do wykonywania określonej pracy podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, w tym ubezpieczeniu chorobowemu. W razie wystąpienia danego ryzyka może zatem korzystać ze stosownego świadczenia na zasadach obowiązujących pracowników, a więc odpowiednio z: zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku macierzyńskiego i zasiłku opiekuńczego. Świadczenia te przysługują za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy.

Szczegółowo kwestie te regulują rozdziały 2, 3, 6 i 7 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2025 r. poz. 501), zwanej ustawą zasiłkową.

Co więcej, podobnie jak pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę, przez pierwsze w danym roku kalendarzowym (z uwagi na swój wiek) 33 dni niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną zachowują oni prawo do wynagrodzenia, o którym mowa w art. 92 Kodeksu pracy (Dz. U. z 2025 r. poz. 277). To tzw. wynagrodzenie chorobowe:

• oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i wypłaca za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy,
• nie przysługuje w przypadkach, w których pracownik nie ma prawa do zasiłku chorobowego.

Wysokość świadczeń

Miesięczna wysokość poszczególnych świadczeń chorobowych należnych pracownikom młodocianym, tak jak w przypadku innych ubezpieczonych, stanowi odpowiedni procent podstawy wymiaru świadczenia (patrz tabela).

Natomiast podstawę wymiaru świadczenia chorobowego za jeden dzień niezdolności do pracy/prawa do świadczenia stanowi 1/30 część wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku.

Wyjątek od zasady

Przy ustalaniu samej podstawy wymiaru świadczeń chorobowych stosuje się zasady określone w rozdziale 8 ustawy zasiłkowej przewidziane dla ubezpieczonych będących pracownikami, z pewnym zastrzeżeniem dotyczącym gwarantowanej jej wysokości.

Podstawę wymiaru świadczenia chorobowego przysługującego pracownikowi młodocianemu ustala się zatem z uwzględnieniem wynagrodzenia uzyskanego u płatnika składek w okresie nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, w trakcie którego powstała niezdolność do pracy. Z założenia stanowi ją przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone mu za okres 12 lub - gdy niezdolność do pracy powstała przed upływem tego okresu - pełnych miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Jeśli natomiast niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, podstawę tę stanowi wynagrodzenie, które pracownik osiągnąłby, gdyby pracował pełny miesiąc kalendarzowy.

Mowa o tym w art. 36 ust. 1, ust. 2 i ust. 4 oraz art. 37 ustawy zasiłkowej. Ustawa ta jednocześnie w art. 45 gwarantuje wprawdzie najniższą podstawę wymiaru zasiłku, która z tytułu pracy w pełnym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% tego wynagrodzenia, a więc obecnie tj. w 2025 r., od kwoty 4.026,29 zł (4.666 zł - 4.666 zł × 13,71%), jednak z zastrzeżeniem, że zasady tej nie stosuje się do ubezpieczonych będących pracownikami, do których wynagrodzenia nie mają zastosowania przepisy ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, a więc m.in. do pracowników młodocianych.

Wzrost wynagrodzenia młodocianych...

Wynagrodzenie młodocianych zostało określone w § 19 i § 20 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (Dz. U. z 2018 r. poz. 2010 ze zm.). Stanowi ono nie mniej niż odpowiedni procent przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale, obowiązującego od pierwszego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu przez Prezesa GUS w Monitorze Polskim, zróżnicowany w zależności od celu zatrudnienia młodocianego i ewentualnie etapu nauki.

Z dniem 1 września 2023 r. minimalne wynagrodzenie młodocianych uległo zwiększeniu nie tylko za sprawą wzrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia czy też rozpoczęcia kolejnego roku nauki, ale i zmiany procentowej wartości, od której naliczane jest to wynagrodzenie, z 5%, 6%, 7% lub 4% odpowiednio do 8%, 9%, 10% lub 7% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. W efekcie, biorąc pod uwagę również wzrost przeciętnego wynagrodzenia, z tym dniem nastąpiła znaczna podwyżka wynagrodzenia młodocianych. Kolejne jego zmiany, tym razem w oparciu o przeciętne wynagrodzenie, nastąpiły i nadal następują odpowiednio z dniem: 1 grudnia, 1 marca, 1 czerwca i 1 września każdego roku.

... i jego wpływ na podstawę

Nie zawsze jednak wzrost wynagrodzenia młodocianych od razu ma odzwierciedlenie w podstawie wymiaru należnych tej grupie pracowników świadczeń chorobowych. Trzeba bowiem pamiętać, iż okolicznością uzasadniającą ustalenie nowej podstawy nie jest ani wspomniana procentowa podwyżka wynagrodzenia pracownika młodocianego, ani przejście do kolejnej klasy.

Tak jak w każdym innym przypadku zwiększenia pensji musiałyby zajść okoliczności uzasadniające uwzględnienie w podstawie wymiaru świadczenia tej wyższej kwoty (patrz ramka).

Ponadto podstawy wymiaru świadczenia nie ustala się na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego, jak i innego rodzaju nie było przerwy albo była ona krótsza niż miesiąc kalendarzowy (art. 43 ustawy zasiłkowej).