Regulamin wynagradzania

Pracodawca nieobjęty układem zbiorowym pracy ustalającym warunki wynagradzania za pracę oraz przyznawania innych świadczeń związanych z pracą w zakresie i w sposób umożliwiający określenie, na jego podstawie, indywidualnych warunków umowy o pracę, ustala te warunki w regulaminie wynagradzania. Powyższe nie dotyczy pracodawcy zatrudniającego mniej niż 20 pracowników (art. 77² K.p.).

Uwaga! Analogicznie jak w przypadku regulaminów pracy, także w odniesieniu do regulaminu wynagradzania powołany przepis nie wyklucza ich ustalania przez pracodawcę zatrudniającego mniej niż 20 osób. W świetle powyższego, naszym zdaniem, wymieniony akt prawa wewnątrzzakładowego może zostać ustanowiony także przez pracodawcę niezobowiązanego.

Postanowienia układu w momencie jego wejścia w życie zastępują postanowienia regulaminu wynagradzania z mocy samego prawa, bez potrzeby wypowiadania warunków umowy o pracę.

Regulamin wynagradzania ustala pracodawca w uzgodnieniu z zakładową organizacją związkową. Brak takiej organizacji upoważnia pracodawcę do w pełni autonomicznego ustalenia regulaminu. Jak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 19 stycznia 2012 r. (sygn. akt I PK 83/11) "(...) Regulamin wynagradzania wydany przez pracodawcę bez wymaganego uzgodnienia z zakładową organizacją związkową bądź z zakładowymi organizacjami związkowymi nie ma mocy wiążącej i nie może wejść w życie. (...)". Podobnie w wyroku z 12 lutego 2004 r. (sygn. akt I PK 349/03, OSNP 2005/1/4) Sąd ten orzekł, że "Regulamin wynagradzania nie może wejść w życie bez uzgodnienia z organizacją związkową działającą u pracodawcy. (...)".

Nie określa się w drodze regulaminu zasad wynagradzania dla osób, dla których nie zawiera się układu zbiorowego pracy. Regulamin nie może także określać warunków wynagradzania pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy oraz osób zarządzających zakładem pracy na innej podstawie niż stosunek pracy.

Regulamin wynagradzania wchodzi w życie po upływie dwóch tygodni od dnia podania go do wiadomości pracowników w sposób przyjęty u danego pracodawcy, a więc np. poprzez wywieszenie na tablicy ogłoszeń, opublikowanie w intranecie, zapoznanie pracowników z dokumentem obiegiem.

Wprowadzenie do regulaminu zmian warunków wynagradzania na niekorzyść pracowników wymaga wypowiedzeń zmieniających lub zmian do umowy wprowadzonych porozumieniem. Zdaniem Głównego Inspektoratu Pracy (znak pisma: GPP-471-4560-22/09/PE/RP) taka sama procedura obowiązuje w odniesieniu do świadczeń pozapłacowych (np. pakietów medycznych, polis ubezpieczeniowych), o ile prawo do nich wynikało z treści zmienionego regulaminu wynagradzania.

Jak już wspominaliśmy, Główny Inspektorat Pracy dopuszcza wprowadzanie regulaminu przez pracodawcę zatrudniającego mniej niż 20 pracowników (znak pisma: GPP-152-4560-31/09/PE/RP). Z kolei zdaniem resortu pracy w przypadku spadku stanu zatrudnienia u większego pracodawcy: "(...) regulamin ma jednak nadal zastosowanie do objętych jego postanowieniami pracowników.

W takiej sytuacji - pomimo tego, że przepisy Kodeksu pracy nie przewidują procedury uchylenia (zniesienia) regulaminu wynagradzania - możliwe jest, zdaniem Departamentu, jego zniesienie przy odpowiednim zastosowaniu trybu przewidzianego w Kodeksie pracy dla ustalania takiego regulaminu. Niezależnie od powyższego, w każdym przypadku, gdy jest to uzasadnione sytuacją finansową pracodawcy, może być zawarte porozumienie o zawieszeniu stosowania regulaminu wynagradzania lub części jego postanowień na okres nieprzekraczający 3 lat, w trybie i na zasadach określonych w art. 9¹ K.p. (...)." (pismo udostępnione naszemu Wydawnictwu 20 czerwca 2013 r.).