vademecum kadrowego, składki ZUS, zasiłki, wynagrodzenia, urlopy, bhp
lupa
Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
A A A

Wynagrodzenia i inne świadczenia ze stosunku pracy - Dodatek nr 4 do Ubezpieczeń i Prawa Pracy nr 4 (406) z dnia 10.02.2016

Dodatkowe wynagrodzenie roczne

Dodatkowe wynagrodzenie roczne przysługuje osobom zatrudnionym w sferze budżetowej i w praktyce kadrowej nazywane jest trzynastką. Zasady nabywania prawa, ustalania wysokości i wypłacania dodatkowego wynagrodzenia rocznego oraz katalog osób wyłączonych określa ustawa z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 1144 ze zm.), dalej ustawa. Pracownikom nieobjętym ustawą podobne uprawnienia mogą przyznawać zakładowe przepisy o wynagradzaniu (układy zbiorowe, regulaminy) lub umowa o pracę. W wymienionych aktach prawa wewnątrzzakładowego lub postanowieniach umownych należy precyzyjnie ustalić wysokość oraz warunki na jakich przysługuje świadczenie.

Pracownik objęty ustawą nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego po przepracowaniu u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego lub co najmniej 6 miesięcy. W drugim przypadku pracownik nabywa prawo do świadczenia w wysokości proporcjonalnej - w praktyce polega to na przyjęciu do podstawy wynagrodzenia wypłaconego za okres przepracowany.

Jak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 18 października 2011 r. (sygn. akt I PK 263/10): "(...) Okresy przepracowane należy rozumieć jako okresy faktycznie (efektywnie) przepracowane u danego pracodawcy. (...)", a więc z wyłączeniem wszystkich absencji w pracy, za wyjątkiem urlopu wypoczynkowego. Zaliczanie urlopu do okresów efektywnej pracy wywodzi się z art. 4 ust. 1 ustawy, w myśl którego wynagrodzenie za urlop jest wliczane do podstawy wynagrodzenia rocznego. Zdaniem Sądu Najwyższego na analogicznych zasadach jak urlop wypoczynkowy należy traktować zwolnienie od pracy na czas kadencji w zarządzie zakładowej organizacji związkowej (por. uchwała z 13 grudnia 2005 r., sygn. akt II PZP 9/05, OSNP 2006/7-8/109). Natomiast w uchwale z 7 lipca 2011 r. (sygn. akt III PZP 3/11, OSNP 2012/1--2/3) Sąd ten wyjaśnił, że: "Okresy pobierania przez pracownika niezdolnego do pracy wynagrodzenia i zasiłku chorobowego nie podlegają wliczeniu do 6-miesięcznego okresu przepracowanego w danym roku kalendarzowym, wymaganego do nabycia prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego (...).". Podobnie należy kwalifikować okresy opieki nad członkiem rodziny.

Prawo do wynagrodzenia rocznego, zgodnie z art. 3 ustawy, nie przysługuje w przypadkach:

  • nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy trwającej dłużej niż dwa dni,
     
  • stawienia się do pracy lub przebywania w pracy w stanie nietrzeźwości,
     
  • wymierzenia pracownikowi kary dyscyplinarnej wydalenia z pracy lub ze służby,
     
  • rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.
Przykład

Pracownica urzędu miasta, zatrudniona od kilku lat, od 1 stycznia do 17 czerwca 2015 r. była niezdolna do pracy z powodu choroby, a przez cały grudzień ubiegłego roku opiekowała się chorą matką (pierwsze 14 dni w ramach zwolnienia lekarskiego, za które otrzymała zasiłek opiekuńczy, a następnie urlopu bezpłatnego). Pracownica nie nabyła prawa do trzynastki za 2015 r., gdyż nie przepracowała wymaganego okresu.


Warunek przepracowania co najmniej 6 miesięcy jest w wielu przypadkach wyłączony, a mianowicie w razie:

1) nawiązania stosunku pracy w trakcie roku kalendarzowego z nauczycielem i nauczycielem akademickim zgodnie z organizacją pracy szkoły (szkoły wyższej),

2) zatrudnienia pracownika do pracy sezonowej, jeżeli umowa o pracę została zawarta na sezon trwający nie krócej niż trzy miesiące,

3) powołania pracownika do czynnej służby wojskowej albo skierowania do odbycia służby zastępczej,

4) rozwiązania stosunku pracy w związku z:

    • przejściem na emeryturę, rentę szkoleniową albo rentę z tytułu niezdolności do pracy lub świadczenie rehabilitacyjne,
       
    • przeniesieniem służbowym, powołaniem lub wyborem,
       
    • likwidacją pracodawcy albo zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn dotyczących pracodawcy,
       
    • likwidacją jednostki organizacyjnej pracodawcy lub jej reorganizacją,

5) podjęcia zatrudnienia:

    • w wyniku przeniesienia służbowego,
       
    • na podstawie powołania lub wyboru,
       
    • w związku z likwidacją poprzedniego pracodawcy albo ze zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn dotyczących tego pracodawcy,
       
    • w związku z likwidacją jednostki organizacyjnej poprzedniego pracodawcy lub jej reorganizacją,
       
    • po zwolnieniu z czynnej służby wojskowej albo po odbyciu służby zastępczej,

6) korzystania:

    • z urlopu wychowawczego,
       
    • z urlopu macierzyńskiego,
       
    • z urlopu ojcowskiego,
       
    • z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,
       
    • z urlopu dla poratowania zdrowia,
       
    • przez nauczyciela lub nauczyciela akademickiego z urlopu do celów naukowych, artystycznych lub kształcenia zawodowego,

7) korzystania z urlopu rodzicielskiego,

8) wygaśnięcia stosunku pracy w związku ze śmiercią pracownika.

Dodajmy, że do 1 stycznia 2016 r. powyższe zwolnienie obejmowało także dodatkowy urlop macierzyński oraz dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego, które od 2 stycznia "stały się" częścią urlopu rodzicielskiego.

Uwaga! Redakcja art. 2 ustawy, zdaniem większości autorów, prowadzi do wniosku, że wpływ na prawo do wynagrodzenia rocznego ma sam fakt wystąpienia jednej z okoliczności wskazanych w katalogu wyjątków. Przykładowo nawet 1 dzień urlopu rodzicielskiego powoduje wyłączenie warunku przepracowania co najmniej 6 miesięcy.

Przykład

Pracownica Ośrodka Sportu i Rekreacji na początku lutego ubiegłego roku urodziła dziecko i od tego dnia przebywa na urlopach związanych z rodzicielstwem. Mimo nieprzepracowania (efektywnie) 6 miesięcy nabyła ona prawo do trzynastki. Podstawą do jej obliczenia będzie wynagrodzenie za efektywną pracę uzyskane od 1 stycznia 2015 r. do dnia porodu.


Przepisy ustawy nie zawierają wytycznych co do sposobu obliczania stażu uprawniającego do wynagrodzenia rocznego, stąd stosuje się rozstrzygnięcia judykatury, np. wyrok SN z 19 grudnia 1996 r. (sygn. akt I PKN 47/96, OSNP 1997/17/310). Jednak w przypadku, gdy staż ma charakter przerywany, na podstawie art. 300 K.p. należy stosować art. 114 K.c., w myśl którego, jeżeli termin jest oznaczony w miesiącach lub latach, a ciągłość terminu nie jest wymagana, miesiąc liczy się za dni trzydzieści. To oznacza, że pracownik spełni wymagania stażowe, gdy przepracuje 180 dni (6 m-cy x 30 dni).

Przykład

Pracownik samorządowy zatrudniony od 1 czerwca 2015 r. w ubiegłym roku 28 dni chorował, wykorzystał 2 dni opieki nad dzieckiem do lat 14 oraz 1 dzień wolnego w związku z oddaniem krwi. Łącznie z 214 dni zatrudnienia efektywnie nie przepracował 31 dni (28 dni + 2 dni + 1 dzień). Nabył jednak prawo do trzynastki, bowiem przepracował co najmniej 6 miesięcy, czyli 180 dni (214 dni - 31 dni = 183 dni).


Wynagrodzenie roczne ustalono na poziomie 8,5% sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie, tzw. podstawy wymiaru. Do tej podstawy wlicza się wynagrodzenie i inne świadczenia ze stosunku pracy przyjmowane do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop, a także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy (art. 4 ust. 1 ustawy).

Przykład

Pracownik był na zwolnieniu lekarskim i świadczeniu rehabilitacyjnym od 2 października 2014 r. do 30 czerwca 2015 r., po czym wrócił do pełnej aktywności zawodowej. Jego wynagrodzenie zasadnicze wynosi 2.950 zł miesięcznie. Otrzymuje też dodatek stażowy w wysokości 18% wynagrodzenia za efektywną pracę, a ponadto w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2015 r. wypłacono mu łącznie 3.111 zł tytułem wynagrodzenia za pracę ponadnormatywną. Podstawę dodatkowego wynagrodzenia rocznego stanowi kwota 23.997 zł [6 m-cy x 2.950 zł + 6 m-cy x (18% x 2.950 zł) + 3.111 zł].


W literaturze przedmiotu sporna pozostaje kwestia dodatku stażowego za czas choroby. W myśl przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1786) dodatek za wieloletnią pracę przysługuje pracownikowi samorządowemu za dni, za które otrzymuje wynagrodzenie oraz za dni nieobecności w pracy z powodu niezdolności do pracy wskutek choroby albo konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem lub chorym członkiem rodziny opłaconej zasiłkiem z ubezpieczenia społecznego. Niektórzy autorzy twierdzą, że część dodatku za okresy choroby czy opieki należy wyłączyć z podstawy wynagrodzenia rocznego. Innego zdania jest Departament Prawa Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, który w stanowisku z 20 stycznia 2010 r. w sprawie wliczania dodatku stażowego do podstawy trzynastki odwołuje się do rozporządzenia urlopowego, które tę część dodatku także przyjmuje do podstawy.

Ważne: Termin wypłaty wynagrodzenia rocznego za dany rok kalendarzowy upływa 31 marca następnego roku, a jeżeli z pracownikiem rozwiązano stosunek pracy w związku z likwidacją pracodawcy - w dniu ustania zatrudnienia.
 Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz,
wejdź do serwisu
www.RozliczenieWynagrodzenia.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

marzec 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
16
17
18
19
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
KODEKS PRACY, Prawo Pracy
UMOWA O PRACĘ - druk, przykład. Wypowiedzenie (rozwiązanie) umowy o pracę.
Wszystko o urlopach pracowniczych - wypoczynkowy, bezpłatny, macierzyński, szkoleniowy
Przydatne linki
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.