Dostarczenie brakującego dokumentu po wyznaczonym przez ZUS terminie

Na początku stycznia br. wystąpiłem z wnioskiem o przyznanie wcześniejszej emerytury. W połowie lutego br. otrzymałem wezwanie do przedłożenia brakującego dokumentu. ZUS wyznaczył mi 14 dni na jego dostarczenie. Termin ten upływał z dniem 29 lutego br. Z przyczyn osobistych nie zdążyłem przedłożyć we wskazanym terminie żądanego dokumentu. Uczyniłem to dopiero 5 marca br. Pod koniec marca br. otrzymałem decyzję przyznającą emeryturę. W decyzji tej ZUS uznał, że wniosek o emeryturę złożyłem 5 marca br. i w związku z tym przyznał mi ją i wypłacił od 1 marca br. Czy to postępowanie jest słuszne?

Wydaną przez organ rentowy decyzję o przyznaniu z dniem 1 marca br. emerytury warto poddać kontroli sądowej.

Obowiązujące przepisy z zakresu przyznawania świadczeń emerytalno-rentowych stanowią, iż organ rentowy wzywa zainteresowanego do uzupełnienia wniosku w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia otrzymania wezwania, jeżeli we wniosku nie zamieszczono danych lub nie dołączono dokumentów, które są niezbędne do jego rozpatrzenia. Z pouczenia zawartego w wezwaniu powinno wynikać, iż nieusunięcie braków spowoduje wydanie decyzji o odmowie wszczęcia postępowania. Tak stanowi § 4 ust. 4 i 6 rozporządzenia. Ponadto w postępowaniu mogą być również dopuszczone dodatkowe dowody, jeżeli są one niezbędne do załatwienia sprawy (§ 29 rozporządzenia). W tym przypadku organ rentowy wzywa zainteresowanego lub inny podmiot do ich przedłożenia, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni i nie dłuższy niż 60 dni, licząc od dnia doręczenia wezwania. Jeżeli wezwanie do przedłożenia dodatkowych dowodów jest kierowane do innego podmiotu niż zainteresowany, organ rentowy każdorazowo informuje o tym zainteresowanego. Niedostarczenie środka dowodowego w wyznaczonym terminie stanowi podstawę do wydania przez organ rentowy decyzji w sprawie świadczenia na podstawie posiadanych dowodów.

Żaden przepis nie przewiduje wprost, aby ZUS w opisanej przez Czytelnika sytuacji mógł uznać, iż uzupełnienie braków formalnych po wyznaczonym przez ten organ terminie mogło spowodować uznanie daty usunięcia uchybień jako daty złożenia wniosku o świadczenie.

Wydaje się, iż w przypadku wniesienia przez Czytelnika odwołania od wydanej decyzji w zakresie uznanej przez ten organ daty złożenia wniosku, rolą sądu będzie ocena, czy:

• istniały uzasadnione przyczyny, z powodu których organ rentowy wystosował do Czytelnika wezwanie dopiero po 1,5-miesięcznym terminie od złożenia przez niego wniosku o emeryturę,
   
• dokument, o uzupełnienie którego wezwany był Czytelnik, rzeczywiście był niezbędny do rozpoznania wniosku oraz 
   
• termin wyznaczony przez organ rentowy był odpowiedni, a nawet 
   
• przeszkody powodujące w rezultacie dostarczenie przez Czytelnika dokumentu po wyznaczonym terminie były niezależne od jego woli oraz
   
• nie doszło do błędu organu rentowego.

Błąd organu rentowego obejmuje sytuacje, w których miał on podstawy do przyznania świadczenia, lecz z przyczyn leżących po jego stronie tego nie uczynił. Przedmiotowe pojęcie obejmuje również niedopełnienie przez ten organ obowiązku działania z urzędu na korzyść osób uprawnionych do świadczeń emerytalno-rentowych.