Data złożenia wniosku a prawo do renty

Świadczenia z ubezpieczenia społecznego przysługują osobom zainteresowanym po spełnieniu przez nich odpowiednich warunków. Ustalenie przez organ rentowy prawa do świadczeń następuje w zasadzie w wyniku rozpoznania wniosku ubezpieczonego, jego pełnomocnika albo osoby przez niego upoważnionej. Tylko w enumeratywnie wymienionych przypadkach świadczenia przyznawane są przez ZUS z urzędu. Nie ulega więc wątpliwości, że data wystąpienia z wnioskiem odgrywa niebagatelną rolę. Ma ona znaczenie zarówno w kwestii dotyczącej daty nabycia uprawnień, jak i daty, od której przysługuje wypłata konkretnego świadczenia.

Data złożenia wniosku

Wnioski w sprawie przyznania świadczenia rentowego zgłasza się w organie rentowym:

• bezpośrednio lub
   
• za pośrednictwem płatnika składek.

Przypominamy, iż pracodawcy oraz inni płatnicy składek, z wyjątkiem:

• zleceniodawców, osób fizycznych zatrudniających pracowników, niewypłacających świadczeń z ubezpieczenia chorobowego oraz 
   
• płatników składek, którzy opłacają składkę za siebie i osoby współpracujące,

zobowiązani są do kompletowania wniosku o świadczenia rentowe.

Mianowicie do ich obowiązków należy m.in.:

• przygotowanie, za zgodą pracownika, wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy i przedłożenie go organowi rentowemu na 30 dni przed ustaniem prawa do zasiłków chorobowych,
   
• poinformowanie bezzwłocznie, po śmierci pracownika, pozostałej po nim rodziny o warunkach uzyskania renty rodzinnej, przygotowanie wniosku o rentę i przedłożenie go organowi rentowemu.

Datą złożenia wniosku o rentę jest więc dzień jego złożenia przez osobę zainteresowaną bezpośrednio w organie rentowym albo dzień sporządzenia takiego wniosku przez płatnika składek zobowiązanego do jego skompletowania (przygotowania oraz przedłożenia w ZUS). Płatnik składek potwierdza sporządzenie wniosku w określonej dacie pieczęcią i podpisem osoby upoważnionej. Ponadto, jeżeli wniosek nie zostanie złożony w organie rentowym, lecz przesłany za pośrednictwem przedsiębiorcy uprawnionego do wykonywania działalności pocztowej w obrocie krajowym lub zagranicznym, za datę jego złożenia uważa się datę nadania wniosku za pośrednictwem tego przedsiębiorcy. Datą zgłoszenia wniosku będzie więc dzień nadania przesyłki zarówno za pośrednictwem poczty, jak i firmy kurierskiej.

Formularz wniosku o rentę (ZUS Rp-1R) dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale Zasiłki i świadczenia.

To, jaką okoliczność uważa się za datę zgłoszenia wniosku, określa § 6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe.

Prawo do renty

Renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje po spełnieniu warunków wymienionych w art. 57-58 ustawy emerytalnej.

Prawo do tego świadczenia, co do zasady, powstaje z dniem spełnienia wszystkich wymaganych warunków. Jeżeli ubezpieczony pobiera:

• zasiłek chorobowy lub 
   
• świadczenie rehabilitacyjne albo 
   
• wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy na podstawie przepisów Kodeksu pracy,

prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy powstaje z dniem zaprzestania pobierania tego zasiłku, świadczenia lub wynagrodzenia.

Analogiczna sytuacja występuje w przypadku ustalania przez organ rentowy prawa do renty szkoleniowej. Jest to świadczenie zaliczane do kategorii renty z tytułu niezdolności do pracy. Przysługuje osobie spełniającej warunki określone dla osób ubiegających się o rentę z tytułu niezdolności do pracy, w stosunku do której orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie.

Rentę z tytułu niezdolności do pracy, w tym rentę szkoleniową, wypłaca się poczynając od dnia powstania do niej prawa, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Z przedstawionego stanu prawnego wynika, iż renta z tytułu niezdolności do pracy może być wypłacana od momentu wystąpienia z formalnym wnioskiem o jej przyznanie. Jest to szczególnie istotna informacja dla osób, które występując z wnioskiem o to świadczenie nie pobierają tzw. świadczeń krótkoterminowych, a więc wynagrodzenia lub zasiłku chorobowego albo świadczenia rehabilitacyjnego. Jeśli wobec nich lekarz orzecznik albo komisja lekarska ZUS wyda orzeczenie, z którego będzie wynikało, iż stały się osobami niezdolnymi do pracy przed zgłoszeniem wniosku, ewentualne prawo do świadczenia i tym samym jego wypłata nastąpi wyłącznie od miesiąca, w którym wniosek został zgłoszony (przykład).