Umowa o pracę z emerytem lub rencistą

Osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę z tytułu tego zatrudnienia zasadniczo podlegają obowiązkowo wszystkim ubezpieczeniom w ZUS. Stanowi tak art. 9 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej ustawy systemowej) oraz art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (dalej ustawy zdrowotnej). Zasada ta ma także zastosowanie do pracowników, którzy mają ustalone prawo do renty bądź emerytury.

Zatrudnienie na umowę o pracę osoby z ustalonym prawem do emerytury lub renty nie powoduje obowiązku innych ubezpieczeń w ZUS niż te, które obowiązują każdego innego pracownika.

W związku z powyższym umowa o pracę w każdym przypadku powoduje dla pracownika - w tym także emeryta lub rencisty - obowiązek ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego w ZUS. Wszystkie te ubezpieczenia są dla niego obligatoryjne, co oznacza, że nie może z nich zrezygnować. Tak jest niezależnie od tego, czy posiada on uprawnienia emerytalne lub rentowe (nie jest tu istotne, czy pobiera świadczenie z polskiego, czy zagranicznego systemu emerytalnego), czy nie ma do nich prawa. Nie ma tu też znaczenia wymiar czasu pracy czy okres, na jaki została zawarta umowa o pracę z taką osobą. Bez wpływu na nie pozostaje również moment przyznania mu prawa do emerytury bądź renty (tzn. czy uprawnienie to zostało przyznane w trakcie zatrudnienia, czy przed nawiązaniem stosunku pracy).

Obowiązek ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego pracownika, w tym z ustalonym prawem do emerytury lub renty, trwa od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania. Zgłoszenia pracownika do ubezpieczeń dokonuje pracodawca (płatnik składek). Zgłasza go do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego na druku ZUS ZUA - "Zgłoszenie do ubezpieczeń/Zgłoszenie zmiany danych osoby ubezpieczonej", w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń (tj. od dnia nawiązania stosunku pracy).

Natomiast w razie rozwiązania lub wygaśnięcia umowy o pracę osobę taką wyrejestrowuje się z tych ubezpieczeń. Formularz wyrejestrowania pracownika z ubezpieczeń ZUS ZWUA - "Wyrejestrowanie z ubezpieczeń" płatnik składa w terminie 7 dni od zaistnienia tego faktu.

Druki ZUS ZUA i ZUS ZWUA dostępne są w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale Składki ZUS.

Pracodawca zgłasza taką osobę do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego w ZUS z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 01 10. Przy czym informację o posiadanym przez pracownika ustalonym prawie do emerytury bądź renty pracodawca zaznacza w kodzie tytułu ubezpieczenia poprzez wpisanie odpowiedniej cyfry. Przypominamy, że kod tytułu ubezpieczenia składa się z 6 znaków. I tak:

• cztery pierwsze znaki - oznaczają podmiot podstawowy wraz z rozszerzeniem,
   
• piąty znak - oznacza ustalone bądź nieustalone prawo do emerytury lub renty (tabela 1), natomiast
   
• szósty znak - informuje o stopniu niepełnosprawności bądź jego braku (tabela 2).

Przykładowo, właściwym kodem tytułu ubezpieczenia dla pracownika będącego emerytem, nieposiadającym stopnia niepełnosprawności jest kod 01 10 1 0. Z kolei dla zatrudnionego na umowę o pracę rencisty z orzeczonym znacznym stopniem niepełnosprawności odpowiedni jest kod tytułu ubezpieczenia 01 10 2 3.

Pracodawca zgłasza też do ubezpieczenia zdrowotnego członków rodziny zatrudnionego emeryta/rencisty, ale tylko tych, którzy nie mają własnego tytułu do objęcia tym ubezpieczeniem oraz nie są uprawnieni do świadczeń zdrowotnych na podstawie przepisów o koordynacji. Dokonuje tego na formularzu ZUS ZCNA.