Podstawa wymiaru składek pracowników

Dla pracownika podstawę wymiaru składek ZUS stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy o PDOF, osiągany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Tak wynika z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963), dalej: ustawy systemowej. Za przychód z tego źródła uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, niezależnie od źródła finansowania tych wypłat i świadczeń. W szczególności stanowią go wynagrodzenia (zasadnicze, za godziny nadliczbowe), różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wartość została z góry ustalona. Ponadto są nim świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika oraz wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

W przychodzie stanowiącym podstawę wymiaru składek społecznych nie uwzględnia się wynagrodzenia chorobowego, zasiłków i składników przychodów wymienionych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 2236), zwanego dalej: rozporządzeniem składkowym.

W powyższy sposób ustalona podstawa wymiaru składek społecznych stanowi podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne (oczywiście po uprzednim jej pomniejszeniu o składki na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez pracownika i potrącane z jego środków przez pracodawcę). Z tą jednak różnicą, że do ustalenia podstawy wymiaru składki zdrowotnej wlicza się wynagrodzenie chorobowe.

UWAGA! Płatnik składek (tu: pracodawca) nalicza i opłaca za ubezpieczonego (tu: pracownika) składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z uwzględnieniem kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru tych składek (patrz kolejny pkt tego rozdziału).

W przypadku płatników składek rozliczających ZUS pracownikom wynagradzanym według minimalnej pensji, w 2016 r. miesięczna podstawa wymiaru składek społecznych pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy (dla którego nie jest to pierwszy rok pracy) wynosi 1.850 zł (gdy pracownikowi wypłacane jest jedynie wynagrodzenie w minimalnej wysokości). Dla takiego pracownika podstawa wymiaru składki zdrowotnej wynosi 1.596,36 zł.

Składkę na FP pracodawca nalicza od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (bez stosowania jej ograniczenia do kwoty rocznego limitu), wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę (a w przypadku pracownika w I roku pracy - 80% minimalnego wynagrodzenia).

UWAGA! Od 1 stycznia 2017 r. każdy pracownik, bez względu na swój staż pracy, będzie miał prawo do 100% wynagrodzenia minimalnego (patrz pkt 2 rozdz. I niniejszego opracowania).

Z kolei składkę na FGŚP ustala się od wypłat stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (bez stosowania jej ograniczenia do 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej), z tym, że składkę tę, w przeciwieństwie do składki na FP, opłaca się niezależnie od wysokości przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek emerytalno-rentowych.