Zwolnienie z opłacania składek na FP i FGŚP

Przepisy w zakresie obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy (FP) i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) uregulowane zostały odpowiednio w ustawach: z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 645 ze zm.) oraz z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1256).

Z pierwszego aktu wynika, iż składka na FP jest należna za ubezpieczonego, którego podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe (bez stosowania jej rocznego limitu) wynosi w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę, a w przypadku pracowników w I roku pracy - 80% tego wynagrodzenia (uwaga! od 1 stycznia 2017 r. każdy pracownik, bez względu na swój staż pracy, będzie miał prawo do 100% wynagrodzenia minimalnego - patrz pkt 2 rodz. I niniejszego opracowania). Z kolei drugi wyjaśnia, że składkę na FGŚP opłaca się od kwoty stanowiącej podstawę wymiaru obowiązkowych składek emerytalno-rentowych, bez uwzględniania jej rocznego limitu, oraz niezależnie od jej wysokości. Aktualnie stopa procentowa składki na FP wynosi 2,45%, a składki na FGŚP wynosi 0,10%.

Za niektóre osoby ubezpieczone pracodawca (czasowo bądź bezterminowo) nie opłaca składek na dwa wymienione Fundusze. Dotyczy to:

• osób, które osiągnęły wiek wynoszący odpowiednio co najmniej 55 lat w przypadku kobiet i 60 lat w przypadku mężczyzn (zwolnienie bezterminowe) - art. 104b ust. 2 ustawy o promocji zatrudnienia oraz art. 9b ust. 2 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych,
   
• zatrudnionych pracowników powracających z urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu wychowawczego (okres zwolnienia z płatności składek w tym przypadku wynosi 36 miesięcy począwszy od pierwszego miesiąca po powrocie z jednego z wymienionych urlopów) - art. 104a ustawy o promocji zatrudnienia oraz art. 9a ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych,
   
• osób zatrudnionych, które ukończyły 50. rok życia i w okresie 30 dni przed zatrudnieniem pozostawały w ewidencji bezrobotnych powiatowego urzędu pracy (zwolnienie przysługuje przez okres 12 miesięcy, począwszy od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę) - art. 104b ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia oraz art. 9b ust. 1 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych,
   
• skierowanych zatrudnionych bezrobotnych, którzy nie ukończyli 30. roku życia (okres zwolnienia wynosi tu 12 miesięcy, liczonych począwszy od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę) - zwolnienie to obowiązuje od 27 maja 2014 r. - art. 104c ustawy o promocji zatrudnienia oraz art. 9c ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych.

Okres zwolnienia z opłacania składek na FP i FGŚP, co do zasady, należy liczyć od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło odpowiednio zakończenie urlopu związanego z rodzicielstwem, została zawarta umowa o pracę z osobą będącą wcześniej bezrobotną. W przypadku osób, które osiągnęły wiek co najmniej 55 lat - kobiety i co najmniej 60 lat - mężczyźni, zwolnienie przysługuje od miesiąca następującego po miesiącu, w którym osoby te ukończyły ww. wiek, chyba że 55, 60 urodziny przypadają pierwszego dnia danego miesiąca - wówczas zwolnienie przysługuje już od tego miesiąca.

Wypłata wynagrodzenia za pracę może być dokonywana nie później niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego (pracownik może również uzyskiwać inne składniki wynagrodzenia wypłacane np. co kwartał albo za okres minionego roku). W związku z powyższym powstały wątpliwości, czy zwolnienie z opłacania składek na FP i FGŚP obejmuje wypłaty:

• dokonane w okresie, w którym przysługuje zwolnienie - bez względu na to za jaki okres są one należne,
   
• należne za okres, w którym przysługuje zwolnienie - bez względu na to kiedy nastąpi faktyczna ich wypłata?

Jak wyjaśnia ZUS w komunikacie z dnia 13 marca 2015 r. dostępnym na stronie internetowej tej jednostki (www.zus.pl) - "(...) Zwolnienie z obowiązku opłacania składek na FP i FGŚP, o którym mowa w art. 104a, art. 104b ust. 1 oraz art. 104c ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz w art. 9a, art. 9b ust. 1 oraz art. 9c ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, dotyczy kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, wypłaconych (postawionych do dyspozycji) w okresie przysługującego zwolnienia. Powyższą zasadę należy stosować począwszy od rozliczenia składek za marzec 2015 r.

Rozliczenie tych składek za okres od 04/2014 do 02/2015 dokonane z zastosowaniem wyżej przedstawionej zasady nie będzie kwestionowane."

WAŻNE: Zwolnienie z obowiązku opłacania składek na FP i FGŚP obejmuje wszystkie wypłaty dokonane w miesiącu, w którym zwolnienie to przysługuje - bez względu na to, za jaki okres są one należne.