Zmiana wysokości jednorazowego odszkodowania

Jednorazowe odszkodowanie przysługuje z racji zaistnienia określonych zdarzeń. Wypłacane jest ustalonemu kręgowi osób uprawnionych. Jego wysokość ulega zmianie corocznie poczynając od 1 kwietnia. Innym ważnym czynnikiem przy ustalaniu wysokości jednorazowego odszkodowania jest data wydania przez organ rentowy decyzji.

Ogólne reguły

Jednorazowe odszkodowanie przysługuje:

• ubezpieczonemu, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu,
   
• członkowi rodziny ubezpieczonego lub rencisty (uprawnionego do renty z ubezpieczenia wypadkowego), który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

W zależności od okoliczności określonych przez ustawodawcę może ono przysługiwać jako odpowiedni procent albo krotność przeciętnego wynagrodzenia, rozumianego jako przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w poprzednim roku. Jest ono ogłaszane do celów emerytalnych w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" przez Prezesa GUS. Stosowane jest od drugiego kwartału każdego roku przez okres jednego roku. Szczegółowo kwestie te określa art. 2 pkt 5, art. 12, 14 ust. 1-4 ustawy wypadkowej.

Wysokość kwot jednorazowych odszkodowań zmienia się od 1 kwietnia danego roku i obowiązuje do 31 marca następnego roku.

Z komunikatu Prezes GUS z dnia 9 lutego 2017 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2016 r. (Mon. Pol. z 2017 r. poz. 183) wynika, że wynagrodzenie to wyniosło 4.047,21 zł. W oparciu o tę wartość wyliczone zostały kwoty jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej w okresie od 1 kwietnia 2017 r. do 31 marca 2018 r.

Przyznanie lub odmowa przyznania jednorazowego odszkodowania oraz ustalenie jego wysokości następuje w drodze decyzji, którą ZUS wydaje w ciągu 14 dni od dnia:

• otrzymania orzeczenia lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej,
   
• wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Jeżeli w wyniku decyzji zostało ustalone prawo do jednorazowego odszkodowania oraz jego wysokość, ZUS dokonuje z urzędu wypłaty odszkodowania w terminie 30 dni od dnia wydania decyzji.

Warto jednak podkreślić, iż o wysokości jednorazowego odszkodowania decyduje data wydania przez organ rentowy decyzji przyznającej prawo do tego świadczenia, a nie - jakby się mogło wydawać - data wypadku przy pracy, powstania niezdolności do pracy, złożenia wniosku o wypłatę jednorazowego odszkodowania albo wydania stosownego orzeczenia przez lekarza orzecznika lub komisję lekarską ZUS

Do ustalenia wysokości jednorazowego odszkodowania przyjmuje się przeciętne wynagrodzenie obowiązujące w dniu wydania decyzji.

Kiedy przysługuje?

W kręgu osób uprawnionych do jednorazowego odszkodowania ustawodawca wymienił w pierwszej kolejności ubezpieczonego, a następnie członków jego rodziny.

Omawiane odszkodowanie należne jest ubezpieczonemu, który wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Jeżeli chodzi o członków rodziny uprawnionych do jednorazowego odszkodowania, to są nimi:

• małżonek, za wyjątkiem małżonka w przypadku orzeczonej separacji,
   
• dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione oraz przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, w tym również w ramach rodziny zastępczej, spełniające w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty warunki uzyskania renty rodzinnej,
   
• rodzice, osoby przysposabiające, macocha oraz ojczym, jeżeli w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty prowadzili z nim wspólne gospodarstwo domowe lub jeżeli ubezpieczony lub rencista bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania albo jeżeli ustalone zostało wyrokiem lub ugodą sądową prawo do alimentów z jego strony.