Ustalanie wysokości zasiłku macierzyńskiego

Wysokość zasiłku macierzyńskiego stanowi odpowiedni procent podstawy jego wymiaru. Jeśli miesięczna kwota tego świadczenia pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych okaże się niższa niż 1.000 zł, wówczas ulega stosownemu podwyższeniu do tej wartości.

Wysokość zasiłku

Miesięczny zasiłek macierzyński wynosi odpowiednio:

• 100% podstawy wymiaru zasiłku - za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i urlopu ojcowskiego oraz odpowiednio - w zależności od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie lub przyjętych jednocześnie na wychowanie i ich wieku - za okres do 6, 8 lub 3 pierwszych tygodni urlopu rodzicielskiego, 
   
• 60% podstawy wymiaru zasiłku - za pozostały okres urlopu rodzicielskiego lub też
   
• 80% podstawy wymiaru zasiłku za cały okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego - gdy wniosek o urlop rodzicielski w pełnym wymiarze/zasiłek macierzyński za okres tego urlopu zostanie złożony w ciągu 21 dni po porodzie lub przyjęciu dziecka na wychowanie i wystąpieniu do sądu z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka albo przyjęciu dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej.

Stanowi o tym art. 31 ust. 1-3 ustawy zasiłkowej.

Zasiłek macierzyński, podobnie jak zasiłek chorobowy, przysługuje za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy. Za jeden dzień wypłacany jest w wysokości jednej trzydziestej części wynagrodzenia/przychodu stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku.

Gwarantowana podstawa zasiłku

Podstawę wymiaru świadczeń chorobowych dla pracowników i ubezpieczonych niebędących pracownikami oblicza się na zasadach określonych w rozdziale 8 i 9 ustawy zasiłkowej, z uwzględnieniem wynagrodzenia/przychodu uzyskanego u płatnika składek w okresie nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, w trakcie którego powstała niezdolność do pracy.

Z założenia nie ustala się jej na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego, jak i innego rodzaju nie było przerwy albo była ona krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe.

Jednak dla pracowników, do których mają zastosowanie przepisy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, ustawodawca przewidział gwarancję najniższej wysokości podstawy wymiaru zasiłku. Z tytułu pracy w pełnym wymiarze czasu pracy nie może być ona niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% tego wynagrodzenia (art. 45 i art. 47 ustawy zasiłkowej).

Coroczny wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę przekłada się zatem odpowiednio na zwiększenie najniższej podstawy wymiaru zasiłku. W efekcie z dniem 1 stycznia wzrasta również wysokość samego świadczenia, którego faktyczna podstawa (ustalona w oparciu o wynagrodzenie pracownika) jest niższa od gwarantowanej jej wysokości.

Kalkulator najniższej podstawy wymiaru świadczeń chorobowych dostępny jest w serwisie www.kalkulatory.gofin.pl.

Podwyższenie zasiłku

Z początkiem 2016 r. wprowadzono zasadę, zgodnie z którą w przypadku gdy miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych jest niższa niż kwota świadczenia rodzicielskiego, określonego w ustawie o świadczeniach rodzinnych, a więc od 1.000 zł, kwotę zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych podwyższa się do wysokości świadczenia rodzicielskiego.

Przy czym, jeżeli zasiłek macierzyński przysługuje:

• za część miesiąca - stosowne podwyższenie ustala się proporcjonalnie do okresu, za który jest wypłacany zasiłek macierzyński,
   
• z więcej niż jednego tytułu - podwyższenie zasiłku macierzyńskiego należne jest wówczas, gdy łączna kwota wypłacanych zasiłków macierzyńskich jest niższa niż wysokość świadczenia rodzicielskiego.

Szczegółowo kwestię tę reguluje art. 31 ust. 3a-3c i art. 62 ust. 4-6 ustawy zasiłkowej.