Wpływ wzrostu płacy minimalnej na inne świadczenia

Wynagrodzenie minimalne i stawka godzinowa

W 2018 r. wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy, niezależnie od posiadanego stażu pracy, nie może być niższa od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę wynoszącego 2.100 zł. Wysokość tego wynagrodzenia określono w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2018 r. (Dz. U. z 2017 r. poz. 1747).

Przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia pracownika nie uwzględnia się:

• nagrody jubileuszowej,
   
• odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy,
   
• wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych,
   
• dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej.

Od 1 stycznia 2018 r. wzrośnie również minimalna stawka godzinowa z umowy zlecenia (o świadczenie usług) z dotychczasowych 13 zł na godzinę do 13,70 zł na godzinę. Ma ona zastosowanie do:

• osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą zarejestrowaną w Rzeczypospolitej Polskiej albo w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej lub państwem Europejskiego Obszaru Gospodarczego, niezatrudniających pracowników lub niezawierających umów ze zleceniobiorcami oraz
   
• osób fizycznych niewykonujących działalności gospodarczej,

które przyjmują zlecenie lub świadczą usługi na podstawie umów, o których mowa w art. 734 i art. 750 K.c. (Dz. U. z 2017 r. poz. 459 ze zm.), na rzecz przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2017 r. poz. 2168) albo na rzecz innej jednostki organizacyjnej, w ramach prowadzonej przez te podmioty działalności.

Wynagrodzenie przestojowe

Pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej świadczenia, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania określone stawką godzinową lub miesięczną. Jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania, pracownikowi przysługuje 60% wynagrodzenia. W każdym przypadku wynagrodzenie to nie może być jednak niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli od 1 stycznia 2018 r. od kwoty 2.100 zł. Wynagrodzenie przestojowe przysługuje pracownikowi wtedy, gdy przestój nie był przez niego zawiniony (art. 81 § 2 K.p.).

Wynagrodzenie za miesiąc, gdy nie zaplanowano pracy

Jeżeli w danym miesiącu, ze względu na rozkład czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, pracownik nie ma obowiązku wykonywania pracy, przysługuje mu wynagrodzenie w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę ustalane na podstawie odrębnych przepisów. Pracownikowi zatrudnionemu w niepełnym wymiarze czasu pracy wysokość tego wynagrodzenia ustala się proporcjonalnie do tego wymiaru (art. 129 § 5 K.p.).

Odszkodowania za mobbing i nierówne traktowanie

Osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Podobnie, gdy pracodawca dopuścił się mobbingu, pracownik może skorzystać z prawa do rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków, a ponadto dochodzić od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę (art. 18^3d i 94³ § 4 K.p.).

Odprawa z ustawy o zwolnieniach grupowych

Pracodawcy objęci przepisami ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2016 r. poz. 1474), zwalniający pracowników z przyczyn przewidzianych w powołanym akcie, wypłacają tym pracownikom tzw. odprawy ekonomiczne uzależnione od stażu zakładowego.

Wysokość odprawy pieniężnej należnej pracownikowi, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia, wynosi:

• jednomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata,
   
• dwumiesięczne wynagrodzenie, jeśli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat, 
   
• trzymiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.

Wysokość tej odprawy jest przy tym ograniczona i nie może przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, tj. od 1 stycznia 2018 r. kwoty 31.500 zł (2.100 zł × 15).

Dodatek za pracę w nocy

Pracownikowi za każdą godzinę pracy w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę (art. 151⁸ § 1 K.p.). W celu jego obliczenia minimalne wynagrodzenie należy podzielić przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu.

Kwota wolna od potrąceń

Wynagrodzenie za pracę korzysta z ochrony przed potrąceniami, których granice w większości przypadków wyznacza m.in. kwota wolna.

Podstawę do jej ustalenia stanowi minimalne wynagrodzenie za pracę po odliczeniach składkowo-podatkowych. Od 1 stycznia 2018 r. kwota wolna będzie ustalana od wynagrodzenia minimalnego wynoszącego 2.100 zł.

Wysokość kwoty wolnej wynosi:

• przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne - 100% wynagrodzenia minimalnego po odliczeniach składkowo-podatkowych,
   
• przy potrącaniu zaliczek pieniężnych - 75% wymienionego wynagrodzenia,
   
• przy potrącaniu kar pieniężnych z odpowiedzialności porządkowej - 90% ww. wynagrodzenia,
   
• przy potrąceniach dobrowolnych na rzecz pracodawcy - 100% ww. wynagrodzenia,
   
• przy potrąceniach dobrowolnych na rzecz innych podmiotów niż pracodawca - 80% ww. wynagrodzenia.

Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, kwota wolna ulega proporcjonalnemu zmniejszeniu (art. 87¹ § 2 K.p.).

Kwota wolna nie obowiązuje jedynie przy dokonywaniu potrąceń alimentacyjnych.