Czas pracy osoby niepełnosprawnej, gdy orzeczenie utraciło ważność

Pracownik zbyt późno złożył wniosek o przyznanie stopnia niepełnosprawności, w wyniku czego wystąpiła przerwa pomiędzy upływem okresu, na jaki wydano poprzednie orzeczenie, a przedłożeniem kolejnego, podczas której pracował w normach powszechnych. Z nowego orzeczenia wynika, że jest on nieprzerwanie zaliczony do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Jak rozliczyć czas pracy tego pracownika w okresie oczekiwania na kolejne orzeczenie?

Czas pracy osób niepełnosprawnych nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo, a w przypadku osób zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności - 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Tak wynika z art. 15 ust. 1-2 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Osobie niepełnosprawnej przysługują szczególne uprawnienia pracownicze, w tym dotyczące czasu pracy odpowiednio od dnia, od którego została wliczona do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych na podstawie art. 2a ustawy o rehabilitacji (art. 20c ustawy o rehabilitacji).

Osobę niepełnosprawną wlicza się do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych począwszy od dnia przedstawienia pracodawcy orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność. Od tego też dnia obejmują ją normy czasu pracy właściwe osobom z tej grupy.

Jeżeli jednak pracownik przedkłada kolejne orzeczenie potwierdzające niepełnosprawność, wlicza się go do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych począwszy od dnia złożenia wniosku o wydanie orzeczenia, jeżeli z orzeczenia wynika, że w tym okresie osoba ta była niepełnosprawna, a wniosek o wydanie orzeczenia został złożony nie później niż w dniu następującym po dniu, w którym upłynął termin ważności poprzedniego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność. Bez względu na datę złożenia wniosku o wydanie kolejnego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność, osobę niepełnosprawną wlicza się do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych również w okresie do 3 miesięcy poprzedzających dzień przedstawienia pracodawcy kolejnego orzeczenia, jeżeli z treści tego orzeczenia wynika, że w tym okresie osoba ta była niepełnosprawna.

W praktyce występują przypadki, gdy w okresie oczekiwania na kolejne orzeczenie pracownik świadczy pracę w normach powszechnych, a ponownie wydane orzeczenie wskazuje, iż w tym czasie, z racji utrzymującej się niepełnosprawności, powinien pracować w normach obniżonych. W kwestii jak potraktować w tych okolicznościach pracę powyżej 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo, stanowisko zajęło Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w piśmie z dnia 24 lipca 2014 r., będącym odpowiedzią na zapytanie naszego Wydawnictwa. Wynika z niego, że: "(...) co do zasady, w okresie między utratą ważności poprzedniego i wydaniem nowego orzeczenia, dana osoba nie posiada statusu osoby niepełnosprawnej a więc w zakresie norm czasu pracy, w tym okresie, powinna być ona traktowana jak pracownik pełnosprawny. Jeżeli jednak z kolejnego orzeczenia będzie wynikała ciągłość trwania niepełnosprawności i stopnia niepełnosprawności wówczas zdaniem Biura, zgodnie z art. 2a ustawy o rehabilitacji (...), pracodawca powinien potraktować pracę powyżej 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo, w przypadku osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, jako pracę w godzinach nadliczbowych".