Wprowadzanie systemów czasu pracy

Zasadniczo poszczególne systemy czasu pracy, jak też rozkłady czasu pracy, wprowadzane są w drodze postanowień układów zbiorowych, regulaminów pracy lub poprzez obwieszczenie. Ten ostatni tryb postępowania stosowany jest przez tzw. małych pracodawców, którzy nie są objęci układem zbiorowym pracy, jak też nie mają obowiązku wprowadzania regulaminu pracy (zatrudniają poniżej 50 pracowników). Postanowienia co do przyjętych systemów i rozkładów czasu pracy, obwieszczone pracownikom, wchodzą w życie po upływie dwóch tygodni od ich ogłoszenia.

Jeżeli u pracodawcy funkcjonuje zakładowa organizacja związkowa, sprawy związane z systemami i rozkładami czasu pracy i odpowiadającymi im postanowieniami aktów wewnątrzzakładowych, muszą być z nią konsultowane. Zastosowanie do pracowników skróconego bądź weekendowego systemu czasu pracy wymaga natomiast zamieszczenia odpowiedniego postanowienia w umowie o pracę.

Szczególne wymogi formalne przewidziane są w przypadku systemu przerywanego czasu pracy oraz rozkładu ruchomego. Pierwszy z wymienionych wprowadza się w układzie zbiorowym pracy lub w porozumieniu z zakładową organizacją związkową, a jeżeli u danego pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa - w porozumieniu z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u tego pracodawcy. U pracodawcy będącego osobą fizyczną, prowadzącego działalność w zakresie rolnictwa i hodowli, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa, system przerywanego czasu pracy może być stosowany na podstawie umowy o pracę.

Z kolei wprowadzenie ruchomego rozkładu czasu pracy powinno nastąpić na podstawie:

• układu zbiorowego pracy lub porozumienia z zakładowymi organizacjami związkowymi; jeżeli nie jest możliwe uzgodnienie treści porozumienia ze wszystkimi zakładowymi organizacjami związkowymi, pracodawca uzgadnia treść porozumienia z organizacjami związkowymi reprezentatywnymi w rozumieniu art. 241^25a K.p., albo
   
• porozumienia zawartego z przedstawicielami pracowników, wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy - jeżeli u pracodawcy nie działają zakładowe organizacje związkowe.

Ten rozkład można też wprowadzić w trybie indywidualnym - na pisemny wniosek pracownika.

Pracodawca stosuje ruchomy rozkład czasu pracy, według ustalonego harmonogramu przewidującego różne godziny rozpoczynania pracy, wprowadzony w drodze porozumienia z przedstawicielami pracowników. Jeden z nich, w związku z chorobą żony i koniecznością przejęcia opieki nad dziećmi w wieku przedszkolnym, wystąpił o zastosowanie wobec niego przedziału czasu, w którym będzie samodzielnie - stosownie do sytuacji - decydował o rozpoczęciu pracy. Jest to jedna z możliwych odmian rozkładu ruchomego. Za zgodą pracodawcy może być stosowana na podstawie wniosku pracownika.