Odszkodowanie wynikające z ugody sądowej

W podstawie wymiaru składek do ZUS nie należy uwzględniać kwoty odszkodowania wypłaconego byłemu pracownikowi, wynikającego z zawartej ugody sądowej. Tak uznał Oddział ZUS w Lublinie z interpretacji z dnia 22 kwietnia 2016 r., znak: WPI/200000/43/360/2016.

Spółka, która wnioskowała o wydanie interpretacji, wypowiedziała pracownikowi umowę o pracę. Ten z kolei wniósł przeciwko spółce pozew do sądu o uznanie tego wypowiedzenia za bezskuteczne. W odpowiedzi na pozew spółka wniosła o oddalenie żądania uznania wypowiedzenia za bezskuteczne i dodatkowo, z ostrożności procesowej (gdyby sąd uznał wypowiedzenie za wadliwe) - o zasądzenie na rzecz pracownika odszkodowania. W ocenie spółki orzeczenie o bezskuteczności wypowiedzenia umowy o pracę, jak również przywrócenie go do pracy byłoby w tej sprawie niemożliwe i niecelowe, a przepis art. 45 § 2 K.p. daje w takich sytuacjach możliwość zasądzenia odszkodowania, nawet jeśli powód takiego żądania nie zgłasza. Spółka, licząc się z ryzykiem procesowym, chciała też uniknąć kosztów kolejnego postępowania w razie, gdyby przegrała sprawę o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, a pracownik wystąpiłby przeciwko niej z pozwem o zadośćuczynienie. Za namową sądu strony zawarły ugodę, na mocy której spółka zobowiązała się do wypłaty pracownikowi odszkodowania.

Pracownik w odrębnym postępowaniu sądowym domagał się też premii rocznej w określonej kwocie, z czego spółka zapłaciła mu tylko część żądanej kwoty. Uważała bowiem, że - ze względu na uznaniowy charakter wypłacanych przez spółkę premii - żądana przez pracownika kwota jest nienależna, ponieważ jego praca nie osiągnęła oczekiwanych wyników.

Wypłacając odszkodowanie z tytułu zawartej ugody spółka z ostrożności odprowadziła składki do ZUS od kwoty żądanej przez pracownika. Uważa jednak, że pełna kwota objęta ugodą powinna być zwolniona z oskładkowania na podstawie § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia składkowego.

ZUS zgodził się ze stanowiskiem spółki. Zgodnie z przywołanym przez nią przepisem, z podstawy wymiaru składek wyłączone są m.in. odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia. Za decydującą przesłankę zwolnienia ze składek tych świadczeń uznaje się istnienie nierozerwalnej więzi pomiędzy rozwiązaniem stosunku pracy a powstaniem roszczenia o wypłatę pracownikowi określonego świadczenia W omawianym przypadku odszkodowanie zostało ustalone w jednorodnej kwocie, bez różnicowania w zakresie poszczególnych roszczeń pracownika, pozostając równocześnie w wyraźnym związku z rozwiązaniem umowy o pracę. Dlatego cała wypłacona kwota odszkodowania nie podlega oskładkowaniu.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 917)

Ustawa z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 ze zm.)

Ustawa z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1938 ze zm.)

Rozporządzenie MPiPS z dnia 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 1949)