Uchylenie szczególnej ochrony zatrudnienia przed zmianami płacowymi

Obowiązujący w naszej firmie regulamin wynagradzania przewiduje dodatek stażowy, za warunki szkodliwe oraz premie miesięczne i kwartalne. Z powodu trudnej sytuacji finansowej chcemy zmienić regulamin wynagradzania, rezygnując z tych składników płacowych. Niektórzy z naszych pracowników mają ochronę przedemerytalną, są też pracownicy chronieni z tytułu członkostwa w związku zawodowym. Czy tym pracownikom możemy wypowiedzieć warunki płacowe, z których chcemy zrezygnować?

TAK. Szczególna ochrona zatrudnienia przysługująca określonym kategoriom pracowników w większości polega na ochronie przed wypowiedzeniem umowy o pracę lub wypowiedzeniem jej warunków przez pracodawcę. Niezależnie jednak od zakresu ochrony i grupy pracowników, do których jest skierowana, w pewnych okolicznościach ulega ona uchyleniu. W razie wystąpienia upadłości lub likwidacji pracodawcy nie działają żadne "ochronki", w związku z czym pracodawca ma prawo wypowiedzieć każdą umowę o pracę lub wypowiedzieć jej warunki (art. 41¹ i art. 42 § 1 K.p.).

Kolejną sytuacją uchylającą ochronę przed zmianą warunków umowy o pracę jest wprowadzenie zmiany w zakresie tych warunków do układu zbiorowego pracy lub regulaminu wynagradzania. W takim przypadku zmiany na niekorzyść pracowników wymagają wprowadzenia ich w drodze wypowiedzenia lub porozumienia zmieniającego. Jednak w razie zastosowania tego pierwszego trybu, tj. wypowiedzenia zmieniającego, nie obowiązują przepisy wprowadzające szczególną ochronę przed wypowiedzeniem i w konsekwencji również przed wypowiedzeniem zmieniającym (art. 77² § 5 i art. 241¹³ K.p.).

Należy w tym miejscu odnieść się do przypadku dokonywania wypowiedzenia zmieniającego (w następstwie zmiany zakładowych przepisów płacowych) wobec pracowników objętych zakresem art. 5 ust. 5 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2018 r. poz. 1969 ze zm.), zwanej ustawą o zwolnieniach grupowych. Podlegają jej pracodawcy zatrudniający co najmniej 20 pracowników. Wskazany przepis wymienia pracowników, którzy podlegają bezwzględnej ochronie przed wypowiedzeniem im przez pracodawcę umowy w czasie zwolnień grupowych i tzw. indywidualnych, dokonywanych na podstawie art. 10 ustawy. Do grupy tej należą m.in. pracownicy w czasie ochrony przedemerytalnej oraz pracownicy chronieni z uwagi na członkostwo w związku zawodowym. Pracodawca może im dokonać wypowiedzenia zmieniającego, jednak wiąże się z tym wypłata dodatku wyrównawczego.

Jeżeli więc pracodawca (Czytelnicy) podlega wspomnianej ustawie, będzie musiał wypłacać ten dodatek pracownikom posiadającym ochronę przedemerytalną oraz związkową przez cały okres ochronny.