Wynagrodzenie za czas przerw w pracy lub zwolnień od pracy

Ustawodawca wprowadził do czasu pracy pracowników kilka przerw, które mogą mieć charakter płatny lub niepłatny. Z niektórych przerw, jak np. tzw. przerwa śniadaniowa (15-minutowa), korzysta większość zatrudnionych, a z niektórych tylko osoby spełniające określone kryteria. Najczęściej stosowane przerwy to:

• na karmienie dziecka piersią,
• z tytułu pracy przy komputerze,
• tzw. lunchowa,
• dla pracowników niepełnosprawnych przerwa na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek.

Pracownicy w zatrudnieniu mogą też korzystać z określonych przez przepisy zwolnień od wykonywania pracy mających zarówno charakter odpłatny, jak i bezpłatny.

Przerwy na karmienie

Przerwy na karmienie dziecka piersią zależą od dobowego wymiaru czasu pracy pracownicy i liczby karmionych dzieci. W przypadku gdy czas pracy pracownicy w danej dobie:

• jest dłuższy niż 6 godzin - przysługuje jej prawo do dwóch półgodzinnych przerw,
• jest dłuższy niż 6 godzin i karmi ona więcej niż jedno dziecko - przysługuje jej prawo do dwóch przerw po 45 minut każda,
• wynosi od 4 do 6 godzin dziennie - przysługuje jej prawo do jednej półgodzinnej przerwy,
• wynosi od 4 do 6 godzin dziennie i karmi ona więcej niż jedno dziecko - przysługuje jej prawo do jednej przerwy w pracy wynoszącej 45 minut (art. 187 § 1 i 2 K.p.).

Jeśli czas pracy pracownicy jest krótszy niż 4 godziny dziennie, nie ma ona prawa do przerwy na karmienie.

Przerwa śniadaniowa

Powszechnie stosuje się tzw. przerwę śniadaniową, przysługującą pracownikom na podstawie art. 134 K.p. Skorzystanie z tej przerwy jest możliwe, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin. Przerwa śniadaniowa trwa co najmniej 15 minut i jest wliczana do czasu pracy.

Przerwa dla niepełnosprawnych

Wszyscy pracownicy niepełnosprawni mają prawo do dodatkowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Czas tej przerwy wynosi 15 minut i jest ona wliczana do czasu pracy. Przysługuje ona pracownikom niepełnosprawnym na podstawie art. 17 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, (Dz. U. z 2021 r. poz. 573 ze zm.). Przerwa ta jest niezależna od przerwy śniadaniowej określonej w art. 134 K.p.

Przerwy dla zatrudnionych przy monitorach ekranowych

Pracownikom zatrudnionym przy monitorach ekranowych pracodawca jest obowiązany zapewnić:

• łączenie przemienne pracy związanej z obsługą monitora ekranowego z innymi rodzajami prac nieobciążającymi narządu wzroku i wykonywanymi w innych pozycjach ciała - przy nieprzekraczaniu godziny nieprzerwanej pracy przy obsłudze monitora ekranowego lub
• co najmniej 5-minutową przerwę, wliczaną do czasu pracy, po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

Wynika to z § 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. z 1998 r. nr 148, poz. 973).

Wynagrodzenie za czas zwolnienia od pracy

Zasady wynagradzania za czas zwolnień od pracy reguluje rozporządzenie wynagrodzeniowe. Określono w nim, że przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy oraz za czas niewykonywania pracy, gdy przepisy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia, stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop (§ 5 ust. 1 rozporządzenia wynagrodzeniowego). Z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadało zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy.

Do zwolnień od pracy należy np. zwolnienie na poszukiwanie pracy czy w celu opieki nad dzieckiem do lat 14. Natomiast do okresów niewykonywania pracy można zaliczyć np. czas poświęcony na wykonanie badań profilaktycznych w czasie pracy.

Wynagrodzenie za przerwy wliczane do czasu pracy

Przerwy na karmienie dziecka piersią, śniadaniowe, dla niepełnosprawnych czy dla zatrudnionych przy obsłudze monitora ekranowego nie są wprost zaliczane do zwolnień od pracy ani też do okresów niewykonywania pracy. Jednakże na mocy przepisów wprowadzających te przerwy są one wliczane do czasu pracy pracownika. Tym samym należy je traktować jak okresy pracy i wypłacać wynagrodzenie, tak jak gdyby pracownik w tym czasie pracował.

Wobec tego, okresów przerw zaliczanych do czasu pracy nie należy traktować jak czasu niewykonywania pracy w rozumieniu § 5 rozporządzenia wynagrodzeniowego.

Tym samym nie ma podstaw, aby za czas przerw na karmienie dziecka piersią i innych wcześniej wymienionych naliczać wynagrodzenie na zasadach określonych w § 5 rozporządzenia wynagrodzeniowego.

Kalkulator wynagrodzeń dostępny jest w serwisie kalkulatory.gofin.pl.