Wynagrodzenie za miesiąc, w którym przypadło zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej

Pracownikowi przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy, w wymiarze 2 dni albo 16 godzin, z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika. Zwolnienie to udzielane w wymiarze godzinowym, dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do jego wymiaru czasu pracy. Niepełną godzinę zwolnienia od pracy zaokrągla się w górę do pełnej godziny. Przepis ten w zakresie zwolnienia od pracy udzielanego w wymiarze godzinowym stosuje się odpowiednio do pracownika, dla którego dobowa norma czasu pracy, wynikająca z odrębnych przepisów, jest niższa niż 8 godzin (art. 148¹ § 1 zd. 1, § 4 i 5 K.p.).

O sposobie wykorzystania w danym roku kalendarzowym tego zwolnienia decyduje pracownik w pierwszym wniosku o jego udzielenie złożonym w danym roku kalendarzowym. Pracodawca jest obowiązany udzielić zwolnienia od pracy na wniosek zgłoszony przez pracownika najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia (art. 148¹ § 2 i 3 K.p.).

Przy ustalaniu wynagrodzenia za okres omawianego zwolnienia stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop (§ 5 ust. 1 rozporządzenia o wynagrodzeniu). Jednak (podobnie jak przy wcześniej omawianych płatnych zwolnieniach od pracy) składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej (składniki zmienne) należy obliczyć z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej. Jeżeli natomiast wynagrodzenie pracownika składa się ze składników stałych (określonych w stawce miesięcznej w stałej wysokości), to aby obliczyć połowę wysokości takiego wynagrodzenia, konieczne jest ustalenie stawki godzinowej, pomimo iż przepis § 7 rozporządzenia urlopowego, tego nie zakłada. Przypominamy, że zgodnie z treścią tego przepisu, składniki te w wynagrodzeniu urlopowym uwzględnia się w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu wykorzystywania urlopu.

Ustalenie wynagrodzenia za omawiane zwolnienie wymaga:

• podzielenia sumy składników stałych przez nominalną liczbę godzin pracy w miesiącu wystąpienia zwolnienia, a następnie pomnożenia uzyskanej stawki godzinowej ze składników stałych przez 50%,
• podzielenia sumy składników zmiennych przysługujących pracownikowi w miesiącu korzystania ze zwolnienia przez liczbę faktycznie przepracowanych godzin w tym miesiącu, a następnie pomnożenia uzyskanej stawki godzinowej ze składników zmiennych przez 50%,
• pomnożenia pomniejszonych stawek ze składników stałych i zmiennych przez liczbę godzin zwolnienia i zsumowania obydwu wyników.

Pracownik jest zatrudniony w organizacji podstawowej za wynagrodzeniem określonym w stałej stawce miesięcznej w wysokości 7.000 zł, a ponadto otrzymuje zmienną premię miesięczną uzależnioną od poziomu realizacji wskaźnika efektywności, która w listopadzie 2024 r. wyniosła 850 zł. W listopadzie br. pracownik skorzystał z 8 godzin zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej. Wynagrodzenie za okres tego zwolnienia wyniosło 207,84 zł, na które składało się:

• wynagrodzenie ze składników stałych: 7.000 zł : 152 godz. (nominał w listopadzie br.) = 46,05 zł; 46,05 zł x 1/2 = 23,03 zł; 23,03 zł x 8 godz. = 184,24 zł,
• wynagrodzenie ze składników zmiennych: 850 zł : 144 godz. (godziny przepracowane w listopadzie 2024 r., tj. 152 godz. - 8 godz.) = 5,90 zł; 5,90 zł x 1/2 = 2,95 zł; 2,95 zł x 8 godz. = 23,60 zł,
• wynagrodzenie za okres zwolnienia: 184,24 zł + 23,60 zł = 207,84 zł.

W przypadku gdy pracownik w danym miesiącu korzystał ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej, obniżenia wynagrodzenia za pracę, określonego w stałej stawce miesięcznej dokonuje się zgodnie z § 12 rozporządzenia o wynagrodzeniu, czyli:

• miesięczną stawkę wynagrodzenia dzieli się przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu, następnie
• otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę godzin nieobecności pracownika w pracy z tych przyczyn, dalej
• obliczoną kwotę wynagrodzenia odejmuje się od wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc.

Pracownik jest zatrudniony w organizacji podstawowej za wynagrodzeniem określonym w stałej stawce miesięcznej w wysokości 5.000 zł, a ponadto otrzymuje zmienną premię miesięczną zależną od wyników pracy, która w listopadzie 2024 r. wyniosła 800 zł, oraz ewentualnie wynagrodzenie za nadgodziny. W listopadzie 2024 r. pracownik wypracował 10 nadgodzin ze 100% dodatkiem do wynagrodzenia, za które otrzymał 328,90 zł. Pracownik 12 listopada 2024 r. skorzystał z 8 godzin zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej. Poza tym zwolnieniem nie miał innych absencji, a więc przepracował 144 godziny i 10 nadgodzin.

Wynagrodzenie pracownika za listopad br. ustalono w sposób następujący:

• wynagrodzenie za czas przepracowany: 5.000 zł : 152 godz. (wymiar czasu pracy w listopadzie) = 32,89 zł; 32,89 zł x 8 godz. (czas absencji) = 263,12 zł; 5.000 zł - 263,12 zł = 4.736,88 zł,
• wynagrodzenie za 8 godzin zwolnienia od pracy w wysokości połowy wynagrodzenia:
• 5.000 zł : 152 godz. = 32,89 zł (stawka godzinowa w listopadzie); 32,89 zł x 1/2 = 16,45 zł; 8 godz. x 16,45 zł = 131,60 zł,
• 800 zł + 328,90 zł = 1.128,90 zł; 1.128,90 zł : 154 godz. (czas faktycznie przepracowany w listopadzie) = 7,33 zł, 7,33 zł x 1/2 = 3,67 zł; 8 godz. x 3,67 zł = 29,36 zł,
• 131,60 zł + 29,36 zł = 160,96 zł.