Udzielanie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego

W dniu 19 marca 2025 r. weszły w życie przepisy Kodeksu pracy przewidujące prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego. Zgodnie z art. 180² K.p., który obowiązuje od tej daty, uzupełniający urlop macierzyński przysługuje pracownicy (oraz pracownikowi - ojcu wychowującemu dziecko) w przypadku urodzenia dziecka:

• przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1.000 g - w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 15. tygodnia po porodzie,
• po ukończeniu 28. tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży z masą urodzeniową większą niż 1.000 g - w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8. tygodnia po porodzie,
• po ukończeniu 37. tygodnia ciąży i jego pobytu w szpitalu, pod warunkiem że pobyt dziecka w szpitalu po porodzie będzie wynosił co najmniej 2 kolejne dni, przy czym pierwszy z tych dni będzie przypadał w okresie od 5. do 28. dnia po porodzie - w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu w okresie od 5. dnia do upływu 8. tygodnia po porodzie.

Do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego ma również prawo rodzic adopcyjny/w ramach rodziny zastępczej z wyjątkiem zawodowej, jeżeli pobyt dziecka w szpitalu nastąpi po przyjęciu dziecka na wychowanie.

W przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie, przy ustalaniu wymiaru uzupełniającego urlopu macierzyńskiego uwzględniana jest waga dziecka o najniższej masie urodzeniowej oraz okres pobytu w szpitalu dziecka najdłużej hospitalizowanego. Przy ustalaniu wymiaru ww. urlopu okresy pobytu dziecka w szpitalu do upływu odpowiednio 8. albo 15. tygodnia po porodzie są sumowane, a niepełny tydzień zaokrągla się w górę do pełnego.

Zgodnie z regulacjami przejściowymi pracownicy, którzy w dniu 19 marca 2025 r. byli uprawnieni do korzystania lub korzystali z urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, mają prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego. Jest on udzielany na wniosek składany w postaci papierowej lub elektronicznej przez pracownicę albo pracownika - ojca wychowującego dziecko, najpóźniej w ostatnim dniu urlopu macierzyńskiego/urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.

Tryb udzielania urlopu

Uzupełniający urlop macierzyński udzielany jest bezpośrednio po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, jednorazowo, na wniosek składany w postaci papierowej lub elektronicznej przez pracownicę albo pracownika - ojca wychowującego dziecko, w terminie nie krótszym niż 21 dni przed zakończeniem korzystania z urlopu macierzyńskiego (podstawowego).

Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie wydane przez szpital, w którym przebywało dziecko, oraz dokumenty określone w rozporządzeniu w sprawie uprawnień rodzicielskich. Jak wynika z § 14 tego rozporządzenia, wniosek o ww. urlop powinien zawierać imię i nazwisko pracownika, termin zakończenia urlopu macierzyńskiego oraz wskazanie okresu, na który ma być udzielony uzupełniający urlop macierzyński. Do wniosku trzeba dołączyć odpowiednie oświadczenia i dokumenty, tj.:

• oświadczenie pracownika o braku zamiaru korzystania z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego albo z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi ww. urlopu przez drugiego z rodziców dziecka,
• zaświadczenie wydane przez szpital, zawierające informacje o tygodniu ciąży, w którym urodziło się dziecko, lub masie urodzeniowej dziecka oraz informacje o okresie pobytu dziecka w szpitalu.

Powyższe wymogi dotyczą odpowiednio wniosku pracownika - rodzica adopcyjnego o udzielenie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego. W takim przypadku do wniosku tego pracownika konieczne będzie dołączenie również określonych dokumentów, m.in. oświadczenia pracownika o dacie przyjęcia dziecka (dzieci) na wychowanie oraz kopię wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka (dzieci), zawierającego datę urodzenia dziecka (dzieci) z poświadczeniem sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu.