Skorzystanie ze zwolnienia na dziecko do lat 14 przez zatrudnionego na część etatu

Pracownik zatrudniony na 3/4 etatu wykonuje pracę zgodnie z grafikiem, w różnych wymiarach dobowych, np. po 6 godzin, po 4 godziny, a czasami po 8 godzin. Złożył on oświadczenie o wykorzystaniu uprawnień związanych z rodzicielstwem, w którym wskazał, że będzie korzystał ze zwolnienia na dziecko do lat 14 w dniach. Ile wynosi wymiar zwolnienia dla tego pracownika i czy nalicza się je proporcjonalnie? Jak rozliczyć to zwolnienie?

Pracownik zatrudniony na część etatu, tak samo jak pełnoetatowiec, może skorzystać ze zwolnienia na dziecko do lat 14 albo w dniach, albo w godzinach.

Jak stanowi art. 188 § 1 K.p., pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy w wymiarze 16 godzin albo 2 dni z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

O sposobie wykorzystania tego zwolnienia w danym roku kalendarzowym decyduje pracownik w pierwszym wniosku o udzielenie zwolnienia, złożonym w danym roku kalendarzowym. Może więc wybrać zwolnienie w dniach albo w godzinach. Wniosek ten jest wiążący dla pracownika do końca danego roku kalendarzowego.

W przypadku pracownika niepełnoetatowego zwolnienie na dziecko do lat 14 udzielane w wymiarze godzinowym ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Wynikającą z wyliczeń niepełną godzinę zwolnienia zaokrągla się w górę do pełnej godziny (art. 188 § 3 K.p.).

W przypadku gdy do zmiany wielkości etatu pracownika niepełnoetatowego dochodzi w trakcie roku, konieczne jest skorygowanie godzinowego wymiaru zwolnienia na dziecko do lat 14. Tak też stwierdziło Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w piśmie udostępnionym naszemu Wydawnictwu w dniu 8 listopada 2016 r. Resort pracy uznał w nim, że: "(...) z uwagi na brzmienie przepisu (który wskazuje, by przy udzielaniu tego uprawnienia jego wymiar był proporcjonalny do wymiaru czasu pracy pracownika) oraz brak ustawowego określenia algorytmu obliczania tego zwolnienia, należy przyjąć konieczność każdorazowego korygowania jego wymiaru (tj. zmniejszenia lub zwiększenia) w zależności od obowiązującego pracownika wymiaru etatu. (...)".

Trzeba wskazać, że zwolnienie w wymiarze godzinowym może być udzielone na czas nie krótszy niż 1 godzina. Tak uznał resort pracy w odpowiedzi udzielonej dnia 19 maja 2020 r. na pytanie naszego Wydawnictwa. Czytamy w niej: "(...) Jak wynika z tego przepisu (art. 188 § 1 K.p. - przyp. red.) zwolnienie od pracy w celu opieki nad dzieckiem jest udzielane wyłącznie w dniach lub w wymiarze godzinowym. W związku z powyższym zwolnienie od pracy w wymiarze 16 godzin powinno być wykorzystane godzinowo, co oznacza, że nie jest możliwe wykorzystanie tego zwolnienia w niepełnych godzinach (np. 0,5 godziny) (...)".

W sytuacji przedstawionej w pytaniu, jeżeli pracownik zatrudniony na część etatu oświadczył, że zamierza skorzystać ze zwolnienia na dziecko do lat 14 w dniach, to przysługują mu 2 dni tego zwolnienia, niezależnie od tego, po ile godzin w takich dniach będzie pracował. Zatem, czy będzie pracował w dniu zwolnienia na dziecko 4 godziny, 6 lub 8 godzin, wykorzysta jeden dzień zwolnienia. Może się więc zdarzyć, że pracownik zatrudniony na 1/2 etatu, który świadczy pracę w zmiennym rozkładzie, wykorzysta 2 dni zwolnienia na dziecko do lat 14 w wymiarze po 8 godzin, jeżeli w dniach tak zaplanowanej pracy skorzysta z tego zwolnienia.