Odprawa z ustawy o zwolnieniach grupowych

Pracownik jest zatrudniony na czas nieokreślony od 1 lutego 2024 r. W firmie trwają zwolnienia grupowe i na grudzień br. planowane jest wręczenie pracownikowi wypowiedzenia umowy o pracę w związku z likwidacją stanowiska pracy. Stosunek pracy rozwiąże się 31 stycznia 2026 r. Czy pracownikowi będzie przysługiwała jedno- czy dwumiesięczna odprawa?

Odprawę pieniężną w związku z likwidacją stanowiska pracownika (z przyczyn niedotyczących pracownika) wypłacają pracodawcy podlegający ustawie o zwolnieniach grupowych, jeżeli rozwiązują z pracownikiem umowę o pracę w oparciu o tę ustawę.

Odprawa pieniężna przysługuje w przypadku zwolnień grupowych a także indywidualnych. Jednak przy zwolnieniach indywidualnych, czyli obejmujących mniejszą liczbę pracowników niż wskazana w art. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych, odprawa przysługuje tylko wtedy, gdy przyczyny nieleżące po stronie pracownika stanowią wyłączny powód rozwiązania z nim stosunku pracy na mocy wypowiedzenia lub w drodze porozumienia stron stosunku pracy.

Zgodnie z art. 8 ustawy o zwolnieniach grupowych pracownikowi, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy na mocy ustawy o zwolnieniach grupowych, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości:

• 1-miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata,
• 2-miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat,
• 3-miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.

Wysokość odprawy zależy od zakładowego stażu pracy pracownika. Wlicza się do niego wszystkie poprzednie okresy zatrudnienia u danego pracodawcy, choćby pomiędzy nimi występowały przerwy. Wlicza się też okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy, jeżeli zmiana pracodawcy nastąpiła na zasadach określonych w art. 23¹ K.p., a także w innych przypadkach, gdy z mocy odrębnych przepisów nowy pracodawca jest następcą prawnym w stosunkach pracy nawiązanych przez pracodawcę poprzednio zatrudniającego tego pracownika (art. 36 § 1¹ K.p.).

Należy zasygnalizować, że omówione zasady ustalania stażu zakładowego dla potrzeb przyznania odprawy z ustawy o zwolnieniach grupowych ulegną zmianie. Zgodnie z ustawą o zmianie ustawy - Kodeks pracy... (Dz. U. z 2025 r. poz. 1423) do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze (w tym do stażu zakładowego, od którego zależy wysokość odprawy), będą zaliczane m.in. okresy prowadzenia przez osobę fizyczną pozarolniczej działalności oraz okresy pozostawania osobą współpracującą z osobą prowadzącą taką działalność, za które zostały opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe lub wypadkowe. Jednak okres prowadzenia własnej firmy będzie zaliczany do stażu zakładowego pod warunkiem, że w okresie, który ma być zaliczony, praca była świadczona - w ramach umowy zlecenia, umowy o świadczenie usług lub umowy agencyjnej - na rzecz pracodawcy, u którego później podjęto zatrudnienie w ramach stosunku pracy.

Ustawa nowelizująca, w stosunku do pracodawcy będącego jednostką sektora finansów publicznych, wejdzie w życie w dniu 1 stycznia 2026 r. (w dużej części tego sektora ustawa o zwolnieniach grupowych nie jest jednak stosowana). Wobec pozostałych pracodawców ustawa zacznie obowiązywać od pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 6 miesięcy od dnia publikacji, tj. od 1 maja 2026 r. Zwiększenie stażu zakładowego o nowe okresy zaliczalne będzie możliwe jedynie w odniesieniu do wypowiedzeń dokonanych w dniu wejścia w życie ustawy lub później.

Jeżeli chodzi o liczenie okresów zatrudnienia w prawie pracy, to generalnie ustala się je w sposób potoczny. Jak uznał SN w wyroku z dnia 19 grudnia 1996 r., sygn. akt I PKN 47/96: "Sposób liczenia terminów określony w art. 112 K.c. nie ma zastosowania do okresów, od których zależy nabycie uprawnień pracowniczych (...)". Tak samo stwierdził resort pracy w piśmie z dnia 18 stycznia 2011 r. w sprawie ustalania terminów w prawie pracy.

W sytuacji przedstawionej w pytaniu okres zatrudnienia, ustalany na ostatni dzień wypowiedzenia, wyniesie 2 lata (w momencie dokonania wypowiedzenia był krótszy niż 2 lata). Będzie to miało znaczenie dla wysokości odprawy (przykład).