Zasady przyznawania dofinansowania do wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników

Pracodawca, który zatrudnia osobę niepełnosprawną i spełnia określone wymogi, ma możliwość uzyskania pomocy ze środków PFRON w postaci dofinansowania do jej wynagrodzenia.

Podmiotami uprawnionymi do ubiegania się o dofinansowanie wynagrodzeń zatrudnionych pracowników niepełnosprawnych są pracodawcy:

• prowadzący zakłady pracy chronionej,
   
• z otwartego rynku pracy:
   
• zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i osiągający wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 6%,
   
• zatrudniający w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy mniej niż 25 pracowników.

Pomoc ze środków PFRON nie zostanie udzielona ani wypłacona pracodawcy wykonującemu działalność gospodarczą:

• znajdującemu się w trudnej sytuacji ekonomicznej według kryteriów określonych w przepisach prawa UE dotyczących udzielania pomocy publicznej,
   
• na którym ciąży obowiązek zwrotu pomocy, wynikający z wcześniejszych decyzji Komisji Europejskiej, uznających pomoc za niezgodną z prawem oraz ze wspólnym rynkiem,
   
• jeżeli udzielenie pomocy w formie miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia skutkowałoby przekroczeniem kwoty 10 mln euro rocznej pomocy na zatrudnienie pracowników niepełnosprawnych u tego pracodawcy.

Niepełnosprawny to osoba, której niepełnosprawność została potwierdzona orzeczeniem o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności lub orzeczeniem równoważnym.

Ponadto w sytuacji, gdy przedsiębiorca będzie miał zaległości w zobowiązaniach wobec PFRON przekraczające ogółem kwotę 100 zł, Prezes Zarządu PFRON wyda decyzję o wstrzymaniu miesięcznego dofinansowania. Wstrzymane ono zostanie do czasu uregulowania zaległości przez pracodawcę. Decyzja ta podlega wykonaniu z dniem jej wydania. Jeżeli pracodawca nie spłaci zaległości do dnia 31 stycznia roku następującego po roku, za który przysługuje mu miesięczne dofinansowanie, Prezes Zarządu PFRON wyda decyzję o odmowie wypłaty miesięcznego dofinansowania za okres wskazany w decyzji o wstrzymaniu dofinansowania. Przez zobowiązania wobec PFRON należy rozumieć wszelkie rodzaje zobowiązań pracodawców wobec Funduszu, niezależnie od sposobu ich powstania. W szczególności mogą to być zobowiązania z tytułu obowiązkowych wpłat, o których mowa w art. 49 ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, jak i niespłaconych pożyczek lub nienależnie pobranych dofinansowań.

Na kogo przysługuje dofinansowanie?

Dofinansowanie przysługuje na niepełnosprawnych pracowników zatrudnionych zgodnie z przepisami art. 2 Kodeksu pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.) oraz na niepełnosprawnych wykonawców pracy nakładczej w ZPChr, o których mowa w art. 28 ust. 3 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudniania osób niepełnosprawnych. Chodzi tutaj o osoby niepełnosprawne wykonujące pracę nakładczą, których wynagrodzenie zostało ustalone co najmniej w wysokości:

• najniższego wynagrodzenia - w stosunku do wykonawców, dla których praca nakładcza stanowi jedyne źródło utrzymania,
   
• połowy najniższego wynagrodzenia - w stosunku do pozostałych wykonawców.

Pracownikiem, w myśl Kodeksu pracy, jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Oznacza to, że dofinansowanie nie przysługuje na osoby, które wykonują pracę na podstawie umów cywilnoprawnych.

Ponadto miesięczne dofinansowanie nie przysługuje na:

• pracownika zatrudnionego po 1 stycznia 2009 r., który w miesiącu zatrudnienia był pełnosprawny, a później stał się niepełnosprawny,
   
• pracownika zatrudnionego przed 1 stycznia 2009 r. i pozostającego nadal w zatrudnieniu, który po 31 grudnia 2008 r. stał się niepełnosprawny, z uwagi na brak możliwości ustalenia dla niego efektu zachęty.
  

Pomoc przyznawana jest w odniesieniu do tych niepełnosprawnych pracowników, którzy zostali ujęci w ewidencji zatrudnionych osób niepełnosprawnych.

Dofinansowanie a ustalone prawo do emerytury

Dofinansowanie nie przysługuje w odniesieniu do pracowników z ustalonym prawem do emerytury, którzy posiadają lekki lub umiarkowany stopień niepełnosprawności. Pomoc jest natomiast możliwa w przypadku pracowników legitymujących się znacznym stopniem niepełnosprawności i ustalonym prawem do emerytury.

Pojęcie "ustalone prawo do emerytury" nie zostało zdefiniowane w przepisach. Kwestię tę wyjaśniło Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych w piśmie z dnia 4 maja 2011 r. (nr BON-I-5232-26-IKW/11). Wynika z niego, że: "(...) ustalone prawo do emerytury posiada każda osoba, która uzyskała decyzję organu ubezpieczeniowego dotyczącą przyznania świadczenia emerytalnego (...) odnosi się do osób mających ustalone prawo do emerytury niezależnie od podstawy prawnej jej uzyskania. Nie odnosi się ona do osób pobierających świadczenie przedemerytalne. Natomiast decyzja wydana przez organ emerytalny funkcjonuje w obrocie prawnym mimo zawieszenia pobierania świadczenia emerytalnego. (...)".

Wysokość pomocy

Kwota miesięcznego dofinansowania nie może przekroczyć 90% faktycznie i terminowo poniesionych miesięcznych kosztów płacy, a w przypadku pracodawcy wykonującego działalność gospodarczą, w rozumieniu przepisów o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, 75% tych kosztów. Koszty płacy obejmują wynagrodzenie brutto oraz finansowane przez pracodawcę obowiązkowe składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe naliczone od tego wynagrodzenia i obowiązkowe składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Począwszy od pomocy należnej za okres sprawozdawczy obejmujący kwiecień 2014 r. i miesiące następne, pomoc z PFRON dla wszystkich kategorii pracodawców jest jednakowa i wynosi:

1) 1.800 zł - w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności,

2) 1.125 zł - w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności,

3) 450 zł - w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności.

Ponadto w odniesieniu do pracowników niepełnosprawnych, w stosunku do których orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe, epilepsję oraz niewidomych, należna pomoc ulega zwiększeniu o 600 zł.

Pracodawca ubiegający się o dofinansowanie do wynagrodzeń składa do PFRON formularz Wn-D, do którego należy załączyć formularz INF-D-P odrębny dla każdego niepełnosprawnego pracownika.

Druki formularzy Wn-D i INF-D-P dostępne są w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale Prawo pracy.