Wyposażanie w środki ochrony oraz w odzież i obuwie robocze

Kolejnym obowiązkiem pracodawcy jest dostarczenie wszystkim zatrudnionym nieodpłatnie środków ochrony indywidualnej, zabezpieczających przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz instruowanie pracowników o metodach posługiwania się tymi środkami (art. 237⁶ K.p.).

Środki ochrony indywidualnej, odpowiednie do rodzaju i poziomu zagrożeń, powinny być stosowane w sytuacjach, kiedy nie można uniknąć zagrożeń lub ich wystarczająco ograniczyć za pomocą środków ochrony zbiorowej albo odpowiedniej organizacji pracy.

Dostarczane pracownikom do stosowania środki ochrony indywidualnej powinny być dobrane indywidualnie do pracownika, tak aby nie utrudniały wykonywania pracy, widoczności albo swobody ruchów. W zależności od stopnia zagrożenia, cech stanowiska pracy każdego pracownika i skuteczności działania środków ochrony indywidualnej - pracodawca powinien określić warunki ich stosowania, a w szczególności czas i przypadki, w których powinny być używane. Rodzaje środków ochrony indywidualnej, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne, ustala pracodawca po konsultacji z pracownikami.

Pracodawca jest także zobowiązany do dostarczania pracownikowi nieodpłatnie odzieży i obuwia roboczego, spełniających wymagania określone w Polskich Normach:

• jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,
   
• ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.

Nie można dopuścić pracownika do pracy bez odzieży i obuwia roboczego, przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy. Rodzaje odzieży i obuwia roboczego, których stosowanie na określonych stanowiskach pracy jest niezbędne oraz przewidywane okresy ich użytkowania - ustala pracodawca. Stosownie do art. 237⁷ § 2 K.p., pracodawca może ustalić stanowiska, na których dopuszcza się używanie przez pracowników, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia roboczego spełniających wymagania bhp.

Używanie przez pracowników własnej odzieży nie jest możliwe na stanowiskach pracy związanych z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo prac powodujących intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi. Na tych stanowiskach pracownicy używają odzieży i obuwia roboczego dostarczonych przez pracodawcę, spełniających wymogi określone w Polskich Normach.

Przez cały okres użytkowania odzież i obuwie robocze powinny posiadać właściwości ochronne i użytkowe. W razie gdy te właściwości utracą wskutek uszkodzenia lub zużycia, należy wymienić je na inne, które spełniają wymagane funkcje.

Pracownikom używającym własnej odzieży i obuwia roboczego przysługuje ekwiwalent pieniężny w wysokości wynikającej z wyliczenia, obejmującego aktualną cenę przysługującej odzieży i okres jej użytkowania.

Zakład pracy stosuje zasadę, według której z każdym nowo zatrudnionym zawiera się w pierwszej kolejności umowę na 3-miesięczny okres próbny. Niezależnie jednak od tego, że okres próby jest krótki i nie gwarantuje dalszego zatrudniania pracownika (jest to uzależnione od wyniku próby), pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez odzieży i obuwia roboczego, przewidzianego do stosowania na danym stanowisku. Obowiązek zapewnienia odzieży roboczej powstaje zatem w momencie przystąpienia przez pracownika do pracy, niezależnie od rodzaju umowy o pracę.

Co do zasady, wyposażenie pracowników w narzędzia i materiały, a także w odzież i obuwie robocze oraz w środki ochrony indywidualnej i higieny osobistej powinno być przedmiotem postanowień regulaminu pracy (chyba że określa je układ zbiorowy). Pracodawca, który nie jest objęty układem lub nie jest zobowiązany do wydania regulaminu może określić powyższe w wewnętrznym zarządzeniu.

Przykład zarządzenia w sprawie stosowania środków ochrony indywidualnej i odzieży oraz obuwia roboczego prezentujemy na str. 75-76.