Określenie miejsca pracy pracowników mobilnych

Siedziba firmy, jej oddział oraz inne miejsca wykonywania pracy zlokalizowane są w różnych miejscowościach. Dla większości pracowników miejsce ich zamieszkania pokrywa się z miejscem świadczenia pracy. Także pracownicy mobilni wykonują zazwyczaj pracę w konkretnych miejscowościach. Wszyscy pracownicy mają jednak wpisane określone województwo jako miejsce wykonywania pracy.

1) Czy taki zapis powinien być doprecyzowany?

TAK. Ze stanu faktycznego opisanego w pytaniu wynika, że miejsce wykonywania pracy określone w umowie o pracę zostało wskazane zbyt szeroko, nieadekwatnie do faktycznego miejsca jej świadczenia. Można wyróżnić trzy sposoby określenia miejsca wykonywania pracy w umowie o pracę:

• punktowo - przez wskazanie konkretnej miejscowości (adresu),
   
• obszarowo - gdzie miejsce pracy określone jest przez wskazanie danego obszaru (np. województwa); takie ujęcie miejsca pracy w umowie często stosowane jest w przypadku przedstawicieli handlowych, których praca wiąże się ze stałym przemieszczaniem się po określonym terenie,
   
• ruchomo - w odniesieniu do pracowników, którzy przemieszczają się po określonym terenie, ale zatrzymują się na dłużej w danych miejscowościach w celu wykonania pracy (np. pracownicy budowlani).

Niezależnie od tego, jaki sposób określenia miejsca wykonywania pracy został zastosowany, trzeba pamiętać, że musi on odzwierciedlać faktyczne miejsce wykonywania pracy przez pracownika. Jeżeli więc firma zatrudnia pracowników, którzy w sposób stały wykonują pracę w konkretnej miejscowości (w siedzibie firmy lub jej oddziale), to takie miejscowości powinny zostać wskazane w umowie jako miejsce świadczenia pracy. W przypadku pracowników mobilnych, o których mowa w pytaniu, pozostawienie dotychczasowego zapisu o miejscu wykonywania pracy będzie zasadne tylko wtedy, jeżeli pracownicy tacy przemieszczają się po całym wskazanym obszarze. Jeśli w rzeczywistości obszar ich aktywności zawodowej ogranicza się do konkretnych miejscowości, to wskazanie obszaru województwa jest za szerokie. Miejscem pracy tych pracowników powinny być wówczas te miejscowości, w których realnie i stale (lub w przeważającej części) świadczą pracę.

Należy zaznaczyć, że niedopuszczalne jest wprowadzenie do umowy o pracę ogólnego zapisu, zgodnie z którym pracodawca zastrzega sobie prawo skierowania pracownika do wykonywania pracy w dowolnej miejscowości, jeżeli jest to uzasadnione potrzebami zakładu pracy (por. wyrok SN z dnia 16 grudnia 2008 r., sygn. akt I PK 96/08).

2) Jak należy określić w umowie o pracę miejsce pracy, jeżeli pracownik mieszka w miejscowości siedziby firmy, wykonuje pracę w miejscowości oddziału i musi często stawiać się w sprawach służbowych w siedzibie firmy?

Miejscem pracy jest miejscowość, w której zlokalizowany jest oddział firmy, tam bowiem pracownik wykonuje pracę. W takim przypadku wyjazdy służbowe poza miejscowość oddziału będą podróżą służbową. Trzeba jednak zaznaczyć, że z tytułu tej podróży nie będą przysługiwały diety. Dieta nie przysługuje bowiem m.in. w przypadku delegowania do miejscowości stałego lub czasowego pobytu pracownika. Tak stanowi § 7 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej.